27.1.08

As mans do medo (de Xosé Miranda). Cuestionario (1)

Cuestionario para o esforzado club de lectores de As mans do medo, de Xosé Miranda.
Aviso previo: Se alguén non entende por onde van as preguntas que llo consulte ó profesor o día despois do exame e, a ser posible sen ter lido o libro. Porque anticiparse ós acontecementos xa se fixo sempre. Cómpre innovar.
Escrita esta estupidez, imos coa
primeira parte do cuestionario:

1. Enumera e comenta algunhas das razóns que demostren que os feitos relatados nestes contos de terror non serían cientificamente posibles.
2. Enumera e comenta as "razóns" que fan cribles os feitos narrados nestes contos.
3. Le os relatos titulados "As mans do medo", "Seisdedos" e "Mondoñedo". Analiza o motivo das mans, especialmente visible nestes tres relatos.
4. ¿Podes relacionar os relatos titulados "Primeiro calafrío" e "Segundo calafrío"?
5. Lido o libro, ¿que situacións dirías que nos causan medo?
6. Analiza os finais dos relatos. Comenta as súas características e a súa utilidade dende o punto de vista narrativo.

NOTA SEN GASTOS: Como vedes, este é un pequeno cuestionario que apunta a unha análise xeral da obra. Para máis adiante daremos a coñecer un segundo cuestionario que apunte a aspectos máis miúdos.
Ánimo.

Lingua esgallada (35)

LINGUA ESGALLADA-35

Velaquí algunhas expresións recollidas das exposicións orais. Contémplaas dende a óptica do rexistro estándar e coloca na recadro correspondente a solución que creas máis idónea. E para pórlle o ramo á obra, comenta as razóns da rectificación.

350
Este tamén escóndese
351
Descubre que o seu compañero é traficante de droga tamén
352
Traficante morto na cárcere
353
Esceas de coro
354
Se compone con o narrador principal
355
O máis destacado é o recaudador
356
A nai do rapaz que van a matar...
357
No primer capítulo
358
É a novia de Óscar
359
Sigue un orde cronolóxico
______________
CONDICIÓNS DO TRABALLO
BAC: Rectificación + explicación.
ESO: Rectificación.
Valoración: Actividade para mellora de nota, segundo previsto na programación.
Data entrega: 24 horas despois da publicación neste blog. Non se contan festivos nin sábado inglés.

Imaxe de fotosdehumor.com


22.1.08

Galego no rocho

Na lea da campaña (sempre andamos nela), os nosos políticos sacan a lingua a pacer. E velaí que uns din e outros retrucan e os primeiros volven e os outros revolven e así sucesivamente. Non dará chegado o día que metan a lingua no caldo. A deles, non o idioma.
Refírome con este exordio ás noticias que deixo enlazadas. Unha atopámola en Vieiros e a outra no Galicia Hoxe.

Non concordamos, así e todo, co político socialista: no país si hai conflitividade lingüística. A proba máis evidente está na lea (mágoa que só sexa verbal) que sosteñen os políticos. ¿E que podemos dicir deses grupos que se asocian contra o plan de normalización? Chégalles só coa sospeita de que se poña en marcha un proceso de nivelación de linguas cooficiais para que se queixen da "coacción". ¿E que se agacha debaixo de etiquetas como "bilingüismo cordial"? Pois sinxelamente a corrección política de mensaxes como "voute deixar morrer de inanición mellor que meterche un escopetazo".
Se repasamos a historia, veremos que abandeirando o abafamento da lingua sempre houbo máis dun político (con poder, claro).

O demais son morondangas. Hai quen ten escrito o epitafio: "Entre todos la mataron y ella sola se murió".

Que Deus nos atope sorrintes.
(A imaxe é de http://seriewikin.serieframjandet.se/index.php/Hagbard_Handfaste. O personaxe do funil na cabeza é o meu diplomático favorito.)

20.1.08

Lingua esgallada (34)

LINGUA ESGALLADA-34

Velaquí algunhas expresións recollidas das exposicións orais. Contémplaas dende a óptica do rexistro estándar e coloca na recadro correspondente a solución que creas máis idónea. E para pórlle o ramo á obra, comenta as razóns da rectificación.

340 Un persoaxe de personalidade moi voluble

341 Os que intentan convencerlle de que cambie o paisaxe do cadro

342 Tiña que ver cunha muller que había aparecido morta na praia

343 Empézalle a contar o que había pasado no crimen

344 É do primo do curmán da muller

345 Os papeis que lle había mandado para el do cárcere

346 Un home golpéalle por detrás, na nuca

347 O marido da rubia era o que había asesinado a rubia

348 A muller había morto polas súas historias

349 Acude solo

CONDICIÓNS DO TRABALLO
BAC: Rectificación + explicación.
ESO: Rectificación.
Valoración: Actividade para mellora de nota, segundo previsto na programación.
Data entrega: 24 horas despois da publicación neste blog.



19.1.08

Defensa ecolóxica da lingua

Leo con agradable escepticismo o artigo que Manuel Rivas publica en El País. Titúlao "Mensaxe para Mariano". A lectura tróuxome á cabeza un estudo de Colin Baker, no que se compara a riqueza lingüística a un xardín cheo de flores. Trátase dunha sisuda exposición sobre o bilingüismo e os fundamentos da educación bilingüe que Mariano nin Paco van ter tempo nin gana de ler por andaren demasiado ocupados, os pobres.
O artigo de Rivas está escrito en galego, como se pode ver. Quero sinalar que o autor podería vivir moi ben sen tal idioma e que se o defende non é polo peso do bandullo. Bota man de razóns como a da enerxía interior que supón unha lingua; de que as linguas non lle pesan a quen as leva; de que as linguas non son abstracións, senón que teñen corpo e alma; de que as linguas son o almeiro da civilización... En fin, razóns que só se poden entender co corazón.
Recoñezo que gocei coa lectura do artigo de Rivas, e que me alegra atopar xente que escriba cousas así sobre a lingua que se ama. Mais dubido que a mensaxe chegue ó destinatario. Se a memoria non me falla, xa estivo de vicepresidente da Xunta e non lembro que movese un dedo en defensa do "idioma propio de Galicia". Naceu cos tímpanos apedrados como para percibir vagalumes e xoaniñas. E non é o único. Ós poucos días de acceder ó cargo citado, houbo quen gabou a eficacia do novo gobernante. Eficacia en castellano, como tiene que ser. Nas hemerotecas podemos atopar máis dun exemplo. ¿Que se lle vai facer?, preguntou o galego.
Deixémonos de desvaríos. ¡Antes mortos ca políglotas!
(A imaxe atoparédela en LiLeLa. Non é unha invitación ó pastafarismo lingüístico.)

18.1.08

Bilingüismo harmónico desafinado

O idioma galego estorba.
Dito así soa moi mal, pero non por iso deixa de ser verdade. Polo menos no tocante a aquela xente que sente conculcados os seus dereitos pola "obriga" de estudar o ou en galego. Sobre todo se lle afecta a los niños (de papá y mamá). Un non quere ser malpensado, pero case estou por afirmar que hai familias que toleran mellor unha blasfemia que unha frase no idioma do país: mellor bocapodre que ben educado pero en galego. Por Dios.
Levamos un tempiño en que non deixa de escoitarse queixas pola "imposición" del gallego. A min, pola contra, gustaríame que houbese unha boa manifa contra a obrigación de estudar. ¿A ver quen é o papaíto guapo que se nega a meter os seus retoños neses alxubes de Herodes que son os institutos? E unha vez metidos, ¿que é o que podemos escoller libremente? ¿Acaso non temos a obriga de escoller mesmo as optativas?
Honradamente, os que vivimos en sociedade, como xente "normal", ¿que aspectos das nosas vidas escapan á "imposición" das normas, das leis, do sentidiño, da necesidade...?
E tornando ó rego da lingua, ¿por que aceptamos sen rosmar a imposición de calquera lingua que non sexa o galego?
Diredes: porque estudiando el gallego nos esquecemos del castellano.
Bromas á parte, haivos xente que considera atinada semellante estupidez.
Os estudantes de bacharelato debiades botarlle unha ollada a este artigo. Cunha simple lectura decatarédesvos da perigosidade que entraña o noso idioma. Non pretendo que vos sirva para cambiar de actitude ante a lingua, pero si que esteades ben informados. Os datos son incontestables e poden servirvos mesmo para aprobar algún exame (pensade no 13 de xuño). Lembrade o refrán: sempre é preferible un inimigo intelixente a un amigo imbécil. Así que, a quen vos veña con loias, crédelle se vos peta pero non vos deixedes encher a cabeciña de carroucha.
E tocante ás linguas facede tamén o que vos pete. Se considerades que o descoñecemento é un timbre de gloria, que vos dean unha medalla.
(As imaxes son de http://www.fotosdehumor.com/.)

16.1.08

AVE, lingua

"Non se dirixa a min en galego". A noticia podédela ler en Vieiros. A información pódese completar co artigo publicado en Galicia Hoxe (16-01-08) que deixo aquí enlazado.
Sobran comentarios. ¿Será un caso de bilingüismo cordial? ¿Ou será que os trens andan máis amodo se os usuarios falan idiomas minorados?

A saber.

13.1.08

Durmido sobre os espellos. Achegas externas

Para o club de lectores de Durmido sobre os espellos (de Jordi Sierra i Fabra).
No suplemento "Los domingos de La Voz" que deixo enriba enlazado, atoparedes unha reportaxe fotográfica sobre Cuba. A información que nela se dá, sen ter que ver directamente coa novela que estamos a ler, axuda a entender algunhas situacións que só se insinúan no relato, pero que non reciben maior desenvolvemento por razóns bastante obvias.

Cos datos que se facilitan na reportaxe pódense entender mellor algúns comportamentos dos personaxes da novela, e os seus devezos. Así e todo, considero que as preguntas 17 e 20 do cuestionario proposto veranse con mellor claridade despois de ler -e ollar- esta reportaxe.
Na edición en papel tamén aparecen as fotos de tres carteis: un, coa imaxe do Ché e a lenda "Tu ejemplo vive"; outro, a dúas cores, coa lenda "Nuestras armas: la moral, la razón y las ideas"; por último, o cartel que lembra a efeméride: "47º aniversario. Multiplicando acciones junto al partido, a Fidel y Raúl".
Se a información non resulta útil, polo menos espero que aumente os coñecementos.
Para calquera dúbida, consultade co profe. Tamén vos lembro que dispodes dun estupendo caderno dixital, que tedes algo esfameado.
Abur.
(A foto é de Xosé Castro e está publicada na reportaxe enriba citamos.)

7.1.08

Xosé María Álvarez Blázquez. Imaxes

Esta pequena colección de imaxes permítenos achegarnos a unha parte do labor de Xosé María Álvarez Blázquez. Para unha visión rápida, á vez que completa, deste autor, consultade a biobibliografía de Darío Xohán Cabana na páxina da Real Academia Galega.

BubbleShare: Share photos - Safe Toys
(A imaxe detense pousando o punteiro sobre dela.)

Páxina multilingüe

Atopo esta noticia en Vieiros e non me resisto a deixala pasar. Déixoa enlazada aí enriba. Chámase Travelphrases. Resulta moi curiosa e interesante. Coido que está pensada para viaxeiros lacazáns.
Tocante á versión galega das catro frases fundamentais para defenderse polo mundo, poderíanselle facer algunhas suxestións, pero será outro día.
Os meus alumnos que falan "gallego cerrao" deben saber que tamén se pode preguntar deste xeito:
-¿U-lo meu cuarto?
-¿U-la praia?
-¿U-lo bar?
-¡Nin se che ocorra tocáresme...!
Pode haber máis versións, pero non é o momento de facer un remuíño de ideas.
Aburiño.
(Imaxe do blog Feito en Galiza.)

Manuel Rivas. Contos de Nadal (2)

5. En “O carteiro de papá Noel”, Risco atende este frustrante traballo temporal. Faino debaténdose entre seguir as consignas comerciais do seu xefe (“Nada de confianzas. Chega co sorriso, ¿entendido?”) e os mandados do seu propio corazón que levaba mal o que sentía como unha estafa. Excepción feita dos nenos descarados e rabudos.
Mais tocoulle a vez de entregar a carta a aquela nena que lle pediu que a abrise alí mesmo. O escrito remataba cun “E ademais hai que devolver o que non é. Antes de que cante o galo” (p. 72).
A nai da rapaciña resultou ser “unha das pitas (...) do harén do Cempés”.
Risco aproveita o disfrace de papá Noel para dar un pau ó seu xefe. Foxe, mais non atopa un agocho onde quedar. O soño de futuro queda nun amargo espertar controlado polo seu xefe, tamén chamado Cempés.
6. “O partido de Reis” é a historia de Félix=Feliz, un rapaz grandote con síndrome de Down. Obtén un especial agasallo de Reis porque o deixan participar nun partido no que se xoga a honra da panda do barrio. O neno marca un milagroso gol que o converte nun ser especial ó que os seus compañeiros abrazan. Un gol marcado co seu balón de Reis.
7. “A barra de pan” é un relato precioso e tristísimo. O enterro da nai do Fontana ábrelle as portas á lembranza. Á cabeza vénlle especialmente o consolo que a nai lle dera despois de ter zampado polo camiño unha barra de pan que lle soubo a gloria, pero que era o único alimento logrado coa cartilla de racionamento nos anos da fame. Era o alimento esperado na casa: “Abrín a porta e unha ducia de ollos, naquel tobo afumado, mirou con brillo de ansia cara a min”. Mais a nai non lle bateu: “Levoume ao seu ventre e secoume a cara con aquel mandil que tiña, estampado en flores de macela”.
8. “A chegada de Ingrid” conta o regreso a casa do pai da nena –emigrante–, que lle trae de agasallo unha boneca que fala alemán. Sempre di: “Quérote, ¿quéresme?
Con este pretexto, o autor conta a vida de dous amigos que emigran e volven, non fracasados pero si comestos polo tempo. ¿Que se agocha na mirada ida do pai da rapaciña?
Os relatos amosan todos eles o peculiar lirismo narrativo de Rivas. Algúns dos seus personaxes resultan moi familiares: reparemos neses nenos espelidos ou nesoutro neno grandón máis necesitado de afecto ca de intelixencia.
O Nadal é nesta obra o marco no que se recollen todos estes relatos. Pero as historias que se nos contan van máis alá do Nadal e do espírito da celebración. Vidas enteiras de xentes e mesmo do país pasan diante dos ollos do lector, e o esperado ambiente de paz non agocha, nin pretende facelo, o sufrimento ou a miseria que veñen sendo como unha pandemia mala de arranxar.
(A imaxe de Miguelanxo Prado, ilustrador do libro do que falamos, atópase no blog Miedo a volar.)

6.1.08

Manuel Rivas. Contos de Nadal (1)


MANUEL RIVAS, Contos de Nadal, Vigo, Xerais, 2003. Ilustracións de Miguelanxo Prado.
Ábrese este mollo de contos cunha cita do inquietante poema “Natal”, de Miguel Torga. O fío condutor dos relatos xa está explícito no título e mais na cita do coimbrán. Remata o volume cunha breve indicación biobliográfica do autor e do ilustrador.
Os relatos lévannos a épocas, ambientes, temas e situacións moi diferentes, pero teñen como pano de fondo esa época na que a vida debería transcorrer en paz.
1. En “O namorado de María” atopámonos coa representación dun belén vivente nas bravas terras de Xallas. A organizadora, unha antiga actriz de teatro ascendida a duquesa, gustaba de montaxes profesionais que desen autenticidade á representación. Nesta ocasión, os “actores” vanse ver involucrados nunha acción da guerrilla: o papel de María resultoulle adxudicado a unha moza que acababa de ter un fillo; o pai, de quen a moza non revelou a identidade, posiblemente fose un guerrilleiro, e aproveitou a ocasión para visitar os seus seres máis queridos. Foron descubertos e o conto remata coa fuga exitosa dos maquis e mais dos seus socios involuntarios.
A historia nárranola un dos protagonistas, en primeira persoa.
2. “Okay” é o monólogo dun tolo –ou iso parece– que presta declaración ante un interlocutor que non intervén no relato. Con este retrouso –¿Okay?-- pretende asegurar as súas afirmacións. Deféndese achacándolle o naufraxio de pesqueiro no que traballaba a un golpe de mar e non a un incendio provocado por el.
3. “Madonna” é o nome familiar dunha vaca rubia. Para a adolescente que nos conta a historia, o número de matrícula do gando non lle di nada. Pero un nome propio converte o animaliño nun membro da familia. O trato que se lles dá ós animais marca un estilo de vida, de ver a vida.
Madonna tivo un fillo polo Nadal, mais o xato naceulle cego…
4. “O amor das sombras” é unha historia de amor frustrado e imposible de recuperar: “Un milfollas de bacallau por todas as cartas sen resposta, Lorena. Non o crerás, pero o meu corazón aravesou mil veces o océano na túa procura. Cando iso ocorría, non tiña papel a man” (p. 57).
Os protagonistas fóronse facendo vellos, mais o amarguexo da felicidade malograda acentúase nas datas sinaladas do Nadal.

4.1.08

Paula Carballeira. Contatrás

Paula Carballeira, Contatrás

(Santiago, Positivas, 2006. Ilustracións de X. Carlos Hidalgo.)

Vinte e cinco poemas de carácter lúdico máis o da contraportada. Son dúas ducias de microhistorias contadas poeticamente. O poema que inicia a conta atrás convídanos a que

xoguemos a ser xigantes
así o mundo non será tan grande
mais o da contraportada diríxese a esa

Persoa descoñecida
Pídoche un favor
Pensa que es
Pequena
Moi
pequena
Unha nena
Conta
atrás
Despega
Sube
Sube
Sube
Nube
Toca o ceo coa puntiña dos
dedos
E logo lava as mans
Por se acaso
Unha invitación, en suma, a xogar e a soñar, sexamos grandes ou pequenos. Nese marco que fai que se toquen os extremos das idades van estas microhistorias poéticas vividas por humanos, animais, obxectos animados ou fenómenos atmosféricos.
Na dedicatoria advirte que “os nomes propios que aparecen neste libro existen na realidade e teñen corpo”. Son oito os poemas encabezados por nome propio, ós que lles podemos sumar –porque non teñen menos realidade nin menos corpo nin menos denominación– os titulados “El” e “Irmás”.
Como contrapeso, atopamos un grupo de poemas nos que falan, soñan, senten os animais:

(...) animais que deben saber o que soñamos as persoas
Por iso nos miran en
silencio
Durante moito, moito tempo
Non se fían.
Aínda podemos atopar un terceiro grupo de poemas (“Unha noite”, “El”, “Unha nube gris pasou por África”, “Outra noite”, “Unha historia sinxela”) onde ten especial relevo o drama do terceiro mundo.
Contatrás é unha invitación iniciar a viaxe: en tren, en barco, en avión, en nave espacial, en soños... Unha invitación a despegar dos propios prexuízos, a abrir os sentidos para percibir o mundo de xeito diferente ó que o fan os “que quedan cos pés na terra”.

Ademais das referencias enlazadas, resulta interesante consultar estoutros artigos:
Lupe Gómez, “Versos que rin”, Galicia Hoxe, 4-5-2006.
Dorinda Castro Soliño, “Con Contatrás”, Faro de Vigo, 22 de xuño de 2006.
Paula Carballeira: “O teatro é un xogo”, Galicia Hoxe, 19-2-2007.

2.1.08

A esmorga en francés

A tradución da novela de Blanco Amor ó francés ten un evidente interese tanto para os francófonos -que verán enriquecido o seu mundo literario- como para nós -que nos veremos co ánimo máis estimado.

Os bachareis debiades botarlle unha ollada, se non o fixestes xa.


O que nos debería estrañar da noticia é que o que nela se conta non se tivese feito hai tempo.
Outros aspectos relacionados co autor e mais a obra trátaos La Voz de Galicia.

Abur.

(A imaxe está collida da páxina de Editions Terre de Brume.)