31.7.16

Noticias de literatura-175. Xullo de 2016

Fóisenos Agustín Fernández Paz; quédannos as súas palabras e o seu amor polas palabras de todos.

Trátase dun traballo que toma como referencia aquela «pelerinaxe», como habería de referenciar Otero o seu relato nun libro de 1929, para explorar as relacións entre a viaxe, nomeadamente a pé, e no que os homes da Xeración Nós percorren camiños canda Josep Plá, Mark Twain, Bruce Chatwin, Paul Bowles ou Sebald. Para todos eles, a viaxe, física e intelectual, foi decisiva nas súas obras (Xesús Fraga, La Voz de Galicia, 05-07-2016).
A historia arranca cunha conversa entre un estudante, Xurxo, e Dafne, quen traballa como camareira nun dos bares da zona vella compostelá (La Voz de Galicia, 08-07-2016).
Marilar Aleixandre, quen conta cun amplo número de publicacións traducidas ao portugués, ao castelán, ao catalán, ao vasco e ao inglés, ademais de numerosos premios tanto pola súa produción literaria como pola súa traxectoria profesional (La Voz de Galicia 09-07-2016).
Dedícase sobre todo á publicación de poesía, pero entendida nun sentido amplo. Considero ademais que a poesía non é algo que se limite estritamente á literatura. O primeiro libro que publicamos titúlase Querido Eduardo e consiste nunha recopilación das cartas que escribiu o dirixente galeguista Ramón Suárez Picallo a Eduardo Blanco Amor entre 1931 e 1946 (entrevista de Francisco Albo a Antón Lopo, La Voz de Galicia, 15-07-2016).
[...] Inma López Silva foi elixida onte polo xurado como premiada pola Fundación Ínsua dos Poetas, qiue otorgoulle o recoñecemento pola súa creación literaria (El Correo Gallego, 16-07-2016).
Unha das obras que están, desde a literatura galega, a tratar o xeito no que a "crise" está a ser utilizada para riparnos dereitos. O impacto cotián da falacia. Da estafa organizada (Montse Dopico, Praza Pública, 15-07-2016).
[...] os antecedentes da literatura galega, como a maior parte dos nosos antecedentes culturais, áchanse na nosa traxectoria medieval: e non é nada curioso (entrevista de M. Obelleiro, Sermos Galiza, 16-07-2016).
A actualidade soe marcar as tramas na procura da complicidade dos lectores, aínda que tamén evito a retórica. Intento ofrecer lecturas parellas de temas que ao tempo asoman o lado escuro da condición humana. Por desgraza a especulación mantense viva, como a violencia contra as mulleres e a súa explotación (entrevista de Xesús Fraga, La Voz de Galicia, 19-07-2016).
A candidata dá voz a unha desas familias para que os seus membros relaten en primeira persoa o seu impacto (Xesús Fraga, La Voz de Galicia, 20-07-2016).
Esta peza teatral pretende poñer en relevo a memoria histórica contrapoñendo o máis escuro do noso pasado co que está a suceder no noso presente (Galicia Hoxe, 20-07-2016).

27.7.16

Lourenço, xograr (de Manuel Portas). Cuestionario.

Imaxe: Premios García Barros
Cuestionario para o faladoiro do club de lectura de Lourenço, xograr, de Manuel Portas.

  1. Na novela descríbese a sociedade estamental do século XIII. Comentade as características fundamentais desta sociedade.
  2. Ao xograr Lourenço un dos tópicos da poesía do seu mestre parécelle unha parvada. ¿A que tópico se refire? ¿Por que o considera unha parvada?
  3.  Dona Maior (pp. 105-6) fala co mozo Lourenço e dálle uns consellos que se resumen na palabra mesura. Concretade un pouco máis tales consellos.
  4. Describide a relación entre Joam García de Guilhade e o xograr Lourenço. 
  5. En Compostela, Joam García de Guilhade sofren o acoso dun embaucador. ¿Que lles ofrece? ¿Hai algún dato histórico que lle permita ao autor desenvolver esta escena humorística? ¿Como remata o lance? [Pp. 113-5]. 
  6. O trobador recrimínalle a Lourenço o desexo de aprender a compoñer poemas e explícalle os distintos oficios e papeis relacionados coa poesía e a súa interpretación. Comentade e sinalade personaxes e funcións (p. 146).
  7. ¿Que opinión ten Lourenço da guerra?
  8. ¿Que motivos teñen os insurxentes para depoñer a Sancho o Capelo? Podedes botar un ollo á páxina 166.
  9. ¿Por que razóns chama Lourenço "tropa do carallo" as asediantes de Porto?
  10. despois da batalla de Gaia, ¿que cambios produce no carácter de Loureo o sentimento de vencido?
  11. A entrega dos castelos ao Boloñés é un tema tratado na lírica medieval. Poñede en común a información que teñades sobre este asunto.
  12. Debatede sobre os desaxustes que Joam García de Guilhade atopa entre a teoría do fin'amors e a súa experiencia persoal.
  13.  ¿Que condicións se teñen que dar para que a mediados do século XIII unha muller como a Balteira se considere libre? Contrastádeo co que conta Branca de Guilhade.
  14. Comentade as reflexións que o rei Afonso X vai vertendo sobre a política peninsular e europea.
  15. A novela ten dúas partes. Na primeira hai unha soa voz narradora, pero a segunda é polifónica. Comentade este aspecto.
  16. Un dos temas da literatura escarniña é o da fame. ¿Como se trata o tema na novela?
  17. Da lectura da novela pode sacarse unha idea do matrimonio na etapa histórica que recrea. Poñede en común a vosa análise.
  18. Apoiándovos na novela e na historia que recrea, ¿que podedes dicir do poder do Papa na época? 

OUTRAS ACTIVIDADES

24.7.16

Xuristas das Irmandades da Fala

Os traballos que recolle este libro conforman un profundo capítulo da sociolingüística dos últimos cen anos no que portén ao campo da administración de xustiza. Céntrase na época das Irmandades e chega aos nosos días. Ofrece relación e biografías sucintas dos xuristas salientables: Manuel Banet Fontenla, Fermín Bouza Brey, Salvador Cabeza de León, Roberto González Pastoriza, Arturo Noguerol Buján, Valentín Paz Andrade, Lois Peña Novo, Luís Porteiro Garea. A nómina alárgase coa relación de persoeiros comprometidos coa lingua e, directa ou indirectamente, relacionados co Dereito (pp. 22-26). Os estudos de Xosé Manuel Pacho Blanco e Xaquín Monteagudo Romero ofrecen un amplo panorama da época, do movemento irmandiño e dos xuristas achegados, así como do panorama previo do século XIX.
Mais non se trataba só de levar a lingua ao exercicio da xustiza, tamén cumpría estudar o Dereito galego, especialmente o civil. Así o podemos ver nos traballos dedicados especificamente a Lois Peña Novo (da autoría de Manuel Roca Cendán), a Roberto González Pastoriza (de Xurxo Martínez González), a Fermín Bouza Brey e Trillo (de Clodio González Pérez), a Manuel Banet Fontenla (de Henrique Harguindey Banet) e a Lois Tobío (de Xulio Ríos).
Do momento actual ocúpanse senllos traballos de Carlos García Varela (“A situación do galego na administración de xustiza segundo os informes do Consello de Europa”) e Dalila Dopazo, Sandra Piñeiro e Luís Villares (“Un conto centenario”). Analizan o percorrido e os atrancos da lingua para a súa normalización neste campo.
No remate de contas, estamos hoxe case que na mesma. Lembramos e recoñecemos un mundo de xente que loitou pola dignidade da lingua --que tamén é dignidade persoal-- en tempos escuros e difíciles, que logrou transmitir ilusión e esperanza, pero que, pasados cen anos, os soños desta xente aínda están lonxe de se veren cumpridos. Soños que se resumen nos derradeiros parágrafos deste libro:
“As verbas de Porteiro Garea volven a nós coma ecos non escoitados nas esferas do poder: cómpre esixir a galeguización completa da administración, dos seus axentes e dos seus medios, como única garantía para a cidadanía de xustiza e fidelidade.
Todo o demais, son contos” (p. 192).


Dictiografía

VARIOS, Xuristas das Irmandades da Fala. Vigo, Asociación de Funcionarios para a Normalización Lingüística, 2016.

5.7.16

Noticias de literatura-174. Xuño de 2016

Euloxio R. Ruibal, A enchenta (edición trilingüe)
No estudo introdutorio a profesora Reck refirese aos "Novos Teatros" de España, que xorden no último tercio do século XX coma froito da diversidade cultural do Estado. Concretamente advirte que no decenio final do franquismo o teatro galego renace con acenos vangardistas, grazas á Mostra e o Certame "Abrente" de Ribadavia, enlazando coa dramaturxia de Valle-Inclán, o inventor do "esperpento", e co "teatro de arte" en lingua galega, que tentaron realizar Alfonso Daniel Rodríguez Castelao e os membros da Xeración Nós (El Correo Gallego, 02-06-2016).
[...] alumea na súa primeira novela o vigoroso universo social, territorial e lingüístico dunha Galicia medieval escurecida. E faino a través da relación epistolar de dúas mulleres, a mística alemá Hildegarda Von Bingen e a abadesa Guiomar de Ramirás (La Voz de Galicia, 03-06-2016).
Un relato no que a memoria histórica abrolla debaixo dun enigma familiar (entrevista de Montse Dopico, Praza Pública, 03-06-2016).
A gala literaria de Xerais consistiu nun acto literario-musical, celebrado no auditorio da illa de San Simón (La Voz de Galicia, 05-06-2016).
Ademais das novas historias, a obra conta cun valor engadido: as fermosas ilustracións creadas por unha das autoras galegas con maior proxección no sector, Antía Barba Mariño, e que, grazas ao gran formato da obra, acadan unha relevancia transcendental facendo do libro "unha auténtica xoia" (Mario Álvarez, El Correo Gallego, 08-06-2016).

En España, en plena Guerra Civil, a historia dun touro pacifista que, coa súa desobediencia ás normas establecidas, transmitía unha mensaxe antibélica moi perigosa para os que avogaban pola guerra, non puido evitar ser censurada (R. García Pedreira, El Correo Gallego, 12-06-2016).
[...] o escritor e guionista Jacobo Paz Limia aínda quixo dar un ingrediente máis á súa última obra para captar a atención do lector: convertelo no protagonista da historia, no lobishome (El Correo Gallego, 17-06-2016).
Neste relato hai unha firme aposta por temáticas que pasaron practicamente desapercibidas na literatura galega, como é a dun sector marítimo das mercadorías e dun pobo «que saltou do arado romano a moverse con facilidades polas rúas de Nova York», en palabras de Gago (Antón Parada, La Voz de Galicia, 19-06-2016).
Trátase dunha singular obra na que Fraga nos introduce na vida do escritor Robert E. Howard, creador de personaxes como Conan e membro do círculo de Lovecraft, a través dunha ficticia serie de cartas que Howard intercambiaría con mestre do terror cósmico para lle explicar os motivos polos cales decidira suicidarse (Alberto Ramos, Praza Pública, 24-06-2016).
A profesora xa xubilada da Universidade de Vigo Marta Dahlgren, nacida en Suecia e especializada entre outras materias en Literatura Inglesa e Semántica, é a gañadora da XV edición do Premio Plácido Castro de Tradución pola súa tradución directa do sueco ao galego da novela Kallocaína, da escritora sueca Karin Boye (Praza Pública, 24-06-2016).