29.2.16

Noticias de literatura-170. Febreiro de 2016

Helena Villar Janeiro será a próxima Escritora na súa terra coa letra E, unha homenaxe que terá lugar en xuño no Concello de Rianxo e que foi acordada onte pola Asociación de Escritores en Lingua Galega (AELG) (Koro Martínez, El Correo Gallego, 15-02-2016).
É unha historia, sobre todo, de superación, dunha nena valente que, ademais dos obstáculos que se lle presentan, porque ten que emprender unha viaxe, supérase a si mesma, e eu creo que eso é o máis valioso (La Voz de Galicia, 16-02-2016).
Una publicación del Consello da Cultura Galega recupera la figura de Eliseo Pulpeiro (Ribadeo 1903-Buenos Aires 1974), fundador y director literario de la revista Céltiga, una de las más importantes de la emigración gallega en América (Montse García, La Voz de Galicia, 24-02-2016).
[...] é unha novela con aires detectivescos. É unha novela dunha muller que é abandonada polo seu home logo dunha vida de entrega absoluta pola súa parte, e despois de ser abandonada, vese ensarillada nunha morte estraña dunha persoa achegada. Vaise ver envolta nunha investigación xudicial (entrevista de Jorge Lamas, La Voz de Galicia, 23-02-2016).
[...] destacou da obra galardoada que trata "dunha historia extraordinaria" que transmite "moita tenrura", así como a súa "vertente educativa" e a capacidade dos seus personaxes para "transmitir valores" (El Correo Gallego, 24-02-2016).
"A memoria e o intento de explicación do noso presente creo que van estar sempre comigo e aparecen acotío nas miñas novelas. Se a iso lle xuntas a procura da identidade dun pobo manexado, submiso, incapaz por veces de rebelarse contra o sistema, aínda sabendo a perversión política que o levou a ser o que é, temos parte dos ingredientes que enchen a pota que ferve nun lume de ficción" (entrevista de Montse Dopico, Praza Pública, 27-02-2016).
El Ayuntamiento de A Coruña rindió tributo ayer domingo al poeta Lois Pereiro, lo que supone el inicio de una serie de homenajes a personajes artísticos y culturales muy vinculados a la ciudad (El Correo Gallego, 29-02-2016).
  • O fillo da furia: vinte voces por Lois Pereiro”, Praza Pública: “O teatro Rosalía Castro da Coruña acollerá este domingo (12:30, de balde) o recital O fillo da furia. 20 voces por Lois, unha homenaxe literaria, pero tamén cidadá, que recordará o poeta monfortino na que tamén foi a súa cidade e, ao tempo, inaugurará o ciclo 'Historias de almanaque', co que o concello coruñés realizará diversos recoñecementos a figuras culturais vinculadas á cidade”.

25.2.16

Manuel María. Sonetos á Casa de Hortas


O lector repara neste soneto porque nel están trazadas as paredes mestras do tema desenvolvido por Manuel María ao longo do poemario. Neste soneto está condensada unha lección de antropoloxía sobre o valor que o galego dá á casa co seu eido.
"A casa e o seu contorno ben cercado" non reflicte un mundo pechado, senón un universo completo, acabado, perfecto. Para o poeta vén sendo a representación máis cabal da idea do paraíso.
Casa e familia son no poemario conceptos indisociables. A casa é refuxio ou punto de encontro do clan (os Hortas). Ese clan fórmano a familia (vivos e defuntos), os serventes, as partes da casa, o eido e as árbores, os animais domésticos...
A casa, construída polos devanceiros con "sentidiño" na escolla do material, na distribución e na estética, é un ser vivo con memoria. Cando os moradores se van indo, a casa herda a súa memoria. As xentes morren, "a casa permanece".

Sobre a obra

Manuel María, Sonetos á Casa de Hortas. A Coruña, Espiral Maior, 1997. Hai edición recente (2014) feita pola Fundación Manuel María de Estudos Galegos.


16.2.16

Afonso Eiré, Eu estaba alí. Pequenas historias de Galiza

Imaxe: Hércules Ediciones
O marco cronolóxico destas “pequenas historias” que debulla Afonso Eiré abrangue de marzo de 1965 a decembro de 2001. Comeza coa caza do “fuxido” Luís Castro Veiga (O Piloto) e remata coa ruptura do BNG. Polo medio vanse relatando feitos que representan as pezas máis salientables da historia recente do país: as folgas do 72, a morte de significados antifascistas, a defensa da terra ante a usurpación de grandes empresas, a defensa da natureza e medio ambiente ameazados por axentes do mesmo estilo, o Estatuto aprobado pola minoría, as gadoupadas dos saudosos da ditadura, as loitas intestinas dos nacionalistas (sempre na encrucillada) e do perenne partido gobernante, a disolución do vello Partido Galeguista, o sindicalismo agrario, a persecución legal da lingua e dos seus defensores, Nunca Máis…
Esta monza de 22 historias ofrecen ao lector de hoxe unha visión abondo completa da traxectoria do país no último medio século. Unha traxectoria chea de atrancos que esixiron do pobo un esforzo non cativo para dalos superado e que non sempre se viron coroados polo triunfo e, no que portén ao nacionalismo, un traballo sacrificado que non tivo a recompensa dos votos.
O autor relata os acontecementos sen agachar compromiso nin ideoloxía e deixa que os feitos falen por si mesmos. O lector, se é unha miga malpensado, decatarase de como nestes lares fomos pasando da crueldade institucionalizada é renartería igualmente institucionalizada. Perdedores, os de sempre. Queda algunha migalliña de compango para o consolo.
Se cadra é este un libro demasiado gordo para nativos dixitais, pero deberían lelo, así e todo. Especialmente os rapaces da era posprestige, porque se é bo mirar para o futuro, por negro que se presente, aínda é mellor enfocalo dende a perspectiva da memoria, especialmente cando xa non está alumeada polo lábaro da folla do xornal ou dos noticiarios. Para non volver a ser o que xa fomos.

Falan do libro

Afonso Eiré, Eu estaba alí. Pequenas historias de Galiza. A Coruña, Hércules de Ediciones, 2014, segunda edición.

10.2.16

Manuel María. Algunhas achegas na rede

Designación da RAG para as Letras 2016



  1. Manuel María es una figura aceptada plenamente”, El Progreso, 04-07-2015.
  2. A RAG escolle a Manuel María para festexar as Letras Galegas de 2016 (El Correo Gallego, 05-07-2015).
  3. “La Xunta aplaude la decisión de la RAG de dedicar a Manuel María el Día das Letras (E. P., El Correo Gallego, 05-07-2015).
  4. Manuel María será o homenaxeado das Letras Galegas de 2016” (El Correo Gallego, 05-07-2015).
  5. Xesús Fraga, “Manuel María, un poeta excelso e popular para o Día das Letras do 2016”, La Voz de Galicia, 05-07-2015.
  6. David Lombao, “Manuel María, un Día das Letras da xente e mais da fala”, Praza Pública, 04-07-2015.
  7. M. O., “A Academia refírese á elección de Manuel María, homenaxeado do Días das Letras de 2016, como ‘gloriosa’ e ‘eficaz’”, Sermos Galiza, 04-07-2015.
  8. Manuel María: unha vida de compromiso”, Faro de Vigo, 05-07-2015.
  9. Nuria G. Guillín, “Manuel María, la poesía de la Terra Chá”, ABC, 05-07-2015.


Sobre o autor
  1. Miguel Álvarez, “Manuel María, un poeta brillante envorcado coa normalización lingüística”, El Correo Gallego, 04-07-2015.
  2. Militante da lingua e da literatura”, La Voz de Galicia, 05-07-2015.
  3. C. V., “Manuel María, un Poeta Nacional para as Letras Galegas”, Sermos Galiza, 04-07-2015.
  4. Abel Veiga, “Muiñeiro de brétemas”, El Correo Gallego, 08-07-2015.
  5. Xoán Xosé Fernández Abella, “Manuel María: Día das Letras Galegas”, El Correo Gallego, 10-07-2015.
  6. Marica Campo, “Un canto común”, El Progreso, 10-07-2015.
  7. Un ano para lembrar a Manuel María e as Irmandades”, Praza Pública, 31-12-2015.
  8. Marta Dacosta Alonso, “O ano das letras para o poeta do pobo”, Terra e Tempo, 24-01-2016.
  9. Manuel María, Letras Galegas 2016, no programa "Desde Galicia para el Mundo".
  10. Carlos Quiroga, “Manuel Maria em Portugal. Lusofonia e tomada de consciência identitária na Galiza”, en Novas achegas ao estudo da cultura galega: enfoques literarios e socio-históricos. Universidade da Coruña
  11. Montse Dopico, "Manuel María: o dereito á dignidade e á enteireza", Praza Pública, 28-02-2016.
  12. Mercedes Queixas, "Manuel María é todo un océano",  La Voz de Galicia, 04-03-2016. Entrevista de Patricia Blanco.
  13. "O Instituto de Estudos Chairegos pide que a Casa da Cultura de Vilalba leve o nome de Manuel María",  La Voz de Galicia, 14-07-2015.
  14. Bautista Álvarez, "Lembranza de Manuel María", Terra e Tempo, 25-08-2015. 
  15. "Muere el poeta gallego Manuel María, el molinero de la niebla", El Mundo, 21-09-2004.
  16. Manuel María Fernández Teixeiro. Ficha do autor en galiciadigital.com.
  17. "Manuel María é o grande persoeiro da nación galega da segunda metade do século XX",  R. Castro entrevista ao historiador Xosé Estévez, Sermos Galiza, 25-03-2016.
  18. M. Obelleiro, "XXV Xornadas de Lingua e Literatura: un punto e seguido arredor de Manuel María", Sermos Galiza, 09-04-2016. 
  19. Primavera das Letras. Páxina da Real Academia Galega.
  20. Xosé Lois García, "A inercia literaria ao redor de Manuel María", Sermos Galiza, 14-04-2016). 
  21. Manuel María: textos e documentos, en a nación que sohamos, blog de Manuel López Foxo. 
  22. "Manuel María: unha cronobiobibliografía", A Ínsua do Ínsua, 22-04-2016. 
  23. Carlos Callón, "Manuel María e a tribo incomprensíbel", Sermos Galiza, 25-04-2016.
  24. "Carlos Callón recomenda ler Manuel María, buscando un país", de Manuel Veiga", Sermos Galiza, 09-05-2016.
  25. Manuel Maria,  un escritor tan prolífico como diverso, La Voz de Galicia, 15-05-2016.
  26. O periplo vital de Manuel María, La Voz de Galicia, 16-05-2016.
  27. Manuel Veiga Taboada, "Manuel María, un chairego incómodo no Val de Lemos",  Sermos Galiza, 17-05-2016.
  28. Manuel María: cecais hai unha luz. MemorabiliaVolume XXXV dos Cadernos do Centro Ramón Piñeiro.

Achegas xerais á súa obra
  1. Pilar García Negro / Diego Pardo Amado (ed.). Actas do congreso “Manuel María: literatura e nación”, UDC, A Coruña, 2005.
  2. Xesús Fraga, “A emoción poética de Manuel María”, La Voz de Galicia, 05-02-2016. Noticia dunha antoloxía poética. 
  3. Manuel María no Centro de documentación da AELG. Biografía, imaxes, videos, unidades didácticas.
  4. Manuel María: recursos. Na páxina da Casa-museo Manuel María.
  5. Manuel Veiga, "Manuel María e o Deus das pequenas cousas", Biosbardia, 14-02-2014.
  6. Manuel Veiga Taboada, "Manuel María: 'Os poetas novos falan menos de literatura'", Biosbardia, 07-07-2015.
  7. Xosé Ramón Freixeiro Mato, "Enunciación e estilo na obra de Manuel María",  Madrygal, vol. 10, 2007.
  8. "Fernández Teixeiro, Manuel María" , Historia da Literatura Galega, AS-PG.
  9. Manuel María, "Autopoética",  poesiagalega.org
  10. Carlos Ocampo, "Manuel María, o poeta da paisaxe chairega", La Voz de Galicia, 11-05-2016.
  11. Inéditos e reedicións na rede para afondar en Manuel María, Praza Pública, 16-05-2016.
  12. Xoán Carlos Domínguez Alberte, "Lingua para vencer. Versos para convencer",  Sermos Galiza, 24-09-2016.
  13. Armando Requeixo, "A escrita múltiple de Manuel María", no blog Criticalia.

Sobre a obra teatral
  1. Sobre a obra Abril de lume e ferro (1989), en terra chá,xa, 05-08-2014.

Manuel María musicado
    1. Libro-CD Canta o cuco. Romina Bal, Praza Pública, 24-11-2015.
    2.  A mesa homenaxea a Manuel María co libro-disco A voz do vento, Sermos Galiza, 12-03-2016.
    3. "Pirilampo e Fran Amil poñen música á poesía de Manuel María", Xesús Fraga, La Voz de Galicia,  23-03-2016.
    4. "A Mesa celebra 30 anos cun concerto arredor de Manuel María", Sermos Galiza, 28-03-2016. 
    5. X. F., "Nani García publica a súa opereta sobre A Berenguela de Manuel María", La Voz de Galicia, 11-05-2016.

Noticias institucionais/Actividades conmemorativas
  1.  E. P. "El conselleiro de Cultura elogia la figura de Manuel María por "su compromiso absoluto" con la cultura y el idioma", El Correo Gallego, 17-04-2016.
  2. Xosé María Palacios, "Galicia vai estar falando moito tempo de Manuel María", La Voz de Galicia, 17-04-2016
  3. Alba Lago, "O CCG publica nunha edición facsimile o poemario Advento de Manuel María", El Correo Gallego, 19-04-2016. 
  4. Marga Mosteiro, "O Consello da Cultura reedita Advento, de Manuel María", La Voz de Galicia, 19-04-2016.
  5. María Obelleiro, "A obra de Manuel María escóitase en todo o país", Sermos Galiza, 23-04-2016. 
  6. Día das Letras Galegas. Sugerencias de actividades. La Voz de Galicia, 11-05-2016. 
  7. Xosé Lois García, "Homenaxe nacional a Manuel María",  Sermos Galiza, 12-05-2016.
  8. Homenaxe a Manuel María en Outeiro de Rei, La Voz de Galicia, 15-05-2016.
  9. Galicia celebra o Día das Letras, La Voz de Galicia, 17-05-2016.
  10. A Real Academia Galega loa a Manuel María como "activista da verdade",  La Voz de Galicia, 17-05-2016.
  11. Manuel María: "O don da palabra", El Correo Gallego, 17-05-2016).
  12. Manuel María converte Outeiro de Rei na "capital literaria do mundo", El Correo Gallego, 17-05-2016.
  13. Alonso Montero: "Sempre admirei o compromiso con Galicia de Manuel María", El Correo Gallego, 17-05-2016.
  14. Miguel Álvarez, "Manuel María, un home clave para entender Galicia", El Correo Gallego, 17-05-2016.
  15. Sandra Sánchez, "Saleta Goi destaca o papel de Manuel María como divulgador da lingua galega", El Correo Gallego, 17-05-2016.
  16. A Galicia máis viva marcha en defensa do galego, El Correo Gallego, 18-05-2016.
  17. Tres notas de Carlos Callón para o Día das Letras 2016, Sermos Galiza, 17-05-2016.
  18. Máis de 20.000 persoas defenden en Compostela na voz de Manuel María "un idioma que é a vida", Sermos Galiza, 17-05-2016.
  19. "Homenaxe colectiva e en vídeo para Manuel María", Praza Pública, 25-05-2016. 
  20. "Manuel María, agochado en Vilalba en 28 códigos QR", Praza Pública, 14-06-2016.