22.2.10

Lingua sen pelos

Estas cousas aquí non pasan. Deixo a ligazón do vídeo porque é un bonito exemplo do uso terapéutico da lingua. Está en estranxeiro, pero unha orella galega pode pillar algunha palabriña solta.
Que nos sirva de proveito.

21.2.10

Eric-Emmanuel Schmitt. O señor Ibrahim e as flores do Corán


Esta noveliña curta e intensa cóntanos a vida de dous seres solitarios que viven na rúa Azul, en París. Ambos os dous personaxes, que acaban sendo unlla e carne (legalmente pai e fillo) preséntanse ós ollos do lector separados por muros habitualmente insalvables: raza, idade, relixión... Mais os lazos afectivos que se establecen entre eles dous acaban por cambiar o rapaz ata convertelo no continuador da vida do vello:
Así que, agora son Momo, o que ten a tenda de ultramarinos da rúa Azul que non é azul.
Para todo o mundo son o árabe da esquina.
Árabe, que quere dicir:'tenda aberta das oita da mañá ata as doce da noite, domingos inclusive' (p. 61).
Remata a novela con estas palabras. Pero cando chega ó remate, o lector xa coñece que Momo tanto pode ser o hipocorístico de Moisés coma de Mohamed, e que a definición de árabe coa que se queda non é a racial. Na mesma liña podemos engadir outros detalles, nomeadamente o nome do señor Ibrahim, aceptable en máis dunha etnia ou relixión.
En poucas páxinas cóntansenos as vidas dunhas persoas marcadas que non se renderon ante a desgraza, senón que apostaron pola comprensión e por agarrarse á man tendida.

Sobre a obra:


Eric-Emmanuel Schmitt, O señor Ibrahim e as flores do Corán. Vigo, Faktoría K de libros, 2007. Tradución de Emma Lázare Rodríguez.
Imaxes: Consello da Cultura e Wikipedia.

18.2.10

Noticias de literatura-75

Sarah Waters

maniféstase orgullosa de ver a súa obra en galego. Refírese a Rolda nocturna (Galaxia), novela ambientada "no Londres de 1947". A escritora galesa gañou o VI Premio de Narrativa Europea Casino de Santiago con esta obra.
conversa con Manuel Vidal Villaverde sobre lingua e literatura.
Rematados os estudos universitarios, desempeñou diversos oficios e no 2004 emigrou a Canarias durante dous anos. Alí coñeceu de preto as condicións de vida terribles dos emigrantes chegados do chamado terceiro mundo. Na súa volta a Galicia publicou en 2008 o poemario Plan de Fuga en Estaleiro Editora, libro sometido a licencia creative commons. Logo da publicación duns poemas na Revista das Letras deste xornal, edítanlle as novelas Unha puta percorre Europa e Sidecar (Galicia Hoxe).

Román Raña
publica O incendio das palabras (Espiral Maior):
Román Raña viaxa á súa infancia e á sua adolescencia neste libro de incendios, luz cegadora e furor eterno. Gústalle estar nas alturas dos tellados, bailando coas mozas, el só ou cos amigos. As palabras precisas e luminosas do poeta conviven cos bosques tropicais de Australia, as rúas salgadas de Lisboa e o cheiro bíblico a churrasco. Se Román Raña tivese que definir o amor diría que "no amor aniña sempre a estrañeza" (Galicia Hoxe).
Marcelino Fernández Mallo presenta Klásicos:
Fernández Mallo aproveita a figura dun fillo de bo berce para retratar con ironía as miserias dunha clase social que, inda sendo minoritaria, é a máis visible e, seguramente, a máis envexada. A este príncipe destronado polo cansanzo dos seus ricos proxenitores ábreselle diante dos ollos un mundo totalmente descoñecido que non comprende e que o asusta: a vida real. Eses temores materialízanse da forma máis cruenta cando se ve involucrado nun homicidio (Xornal de Galicia, 3-2-10).
Áncora Producións representará a obra Colgados: "a compañía galega continúa a darlles a voz a "personaxes perdedores na sociedade opulenta e marxinadora" (Galicia Hoxe).
Pablo García Martínez,
gañador do Premio Biblos con Relato dun estalido xordo, fala con Manu López. Véxase tamén a entrevista de Pablo García con Ramón Vilar en Vieiros.
An Alfaya entrevistada no Galicia Hoxe (8-2-10).
Branca Novoneyra
publica Dentro do labirinto (Espiral Maior). Sinala Xosé Lois García que
Branca Novoneyra postula por unha poesía limpa, nun amplo espazo conceptual, mergullándose nunha dialéctica de contenda coas cousas que merecen definilas para utilizalas dentro de cada un do noso labirinto. Nese seu labirinto tan particular e nada estraño atopamos "unha fauna sobrenatural: arañas, moscas, cabalos, saltóns, zombis, peixes, desaparecidos. Tamén unha variada flora chea de palmeiras, acacias, rubideiras e capudres (Galicia Hoxe, 9-2-10).
PEN Clube de Galicia: VIII edición dos Premios Rosalía de Castro.


Palabras para un baleiro
Xavier Castro comenta no Galicia Hoxe(13-2-10) o poemario de Baldo Ramos (Espiral Maior): "Quen se
deixe levar polas secuencias dos poemas e arrastrar pola eufonía de cada liña poética atopará poesía-límite, pintura e música, tres artes expresivas, comunicativas e plásticas indisociables do poeta e do pintor. Será que a pintura forma parte desa poesía calada e silenciosa e que a lírica, como afirmaba Leonardo, é a pintura cega..", conclúe o comentarista.


Súper López vai falar galego.


Imaxes: Sarah Waters (foto Tamara de la Fuente / Xornal de Galicia), Alberto Lema (Galicia Hoxe), Súper López (Galiciaé).

14.2.10

Francisco Castro. Chamádeme Simbad


0. A través dos ollos dun neno de 10 anos vemos os problemas que o alzhéimer causa en quen o padece e mais na súa familia.
Entre o avó e o neno establécese unha complicidade e unha comprensión que escapa ós adultos da familia, se cadra porque a enfermidade do avó convérteos en compañeiros de xogos. Só nun momento de lucidez o vello chama o neto polo seu nome (Paulo); habitualmente son o Capitán e Simbad, nome do personaxe do relato que o mariñeiro lle contaba ó fillo, primeiro, e ó neto despois. O ancián irase recluíndo no mundo da súa nenez.

1. En Chamádeme Simbad atopamos un matrimonio novo cun fillo de dez anos e un vello con alzhéimer que os vai volvendo tolos co seu comportamento estraño e errático. O neno, que se leva moi ben co avó, non entende as cousas dos maiores. Tampouco non entende as frases feitas.
O rapaciño séntese esquecido do pai, home trasfegado polo traballo, que trae a oficina á casa, que vive colgado do móbil e anda sempre atodavelocidade. Cando a nai non está na casa, avó e neto xogan ós piratas sen moito respecto polo mobiliario.
Unha noite o avó marcha da casa durante o sono dos outros. A ausencia prolóngase máis dun mes, amárgalle a vida ós que quedan e entristécelle as festas. Pero tamén obriga ó pai a desempeñar o seu papel co neno: a idea de fracaso nesta función queda patente na lectura do conto de Simbad interrompida constantemente polo móbil.
Será o rapaz quen aclare a situación seguindo unha especie de xogo do achado do tesouro proposto polo propio avó: a carta, a mensaxe e a chave, a caixa agachada tras o libro favorito, as fotos e os papeis, a tarxeta co enderezo da taberna...
As cousas acláranse falando. As preguntas acaban por ter resposta acaída. Algunhas actitudes cambian. O reencontro familiar alegra tamén o lector. Non se pode dicir que sexan felices e que van comer perdices, porque o do avó non ten cura, pero co agarimo familiar e un centro de día vaise paliando a situación.
O que si parece que tivo cura foi o alzhéimer voluntario: o de esquecer o que non interesa, aínda que se trate de persoas achegadas.

2. Sobre a obra:
Cuestionario para o club de lectura.

Francisco Castro, Chamádeme Simbad. Vigo, Galaxia, 2009. Ilustracións Manel Cráneo.
Imaxes: Editorial Galaxia e Manel Cráneo.

5.2.10

Morreu Boa Sr, a derradeira indíxena que falaba Bo

Leo a noticia* no xornal Corriere della Sera (4-2-10): "Morta a derradeira indíxena que falaba  Bo, lingua duns sesenta mil anos". No subtítulo: "Cando os ingleses colonizaron o arquipélago, en 1858, eran polo menos 5.000 persoas. Agora quedan 52".
Vivía nas illas Andamán. 
 Do artigo do xornal italiano entresacamos as declaracións do profesor Anvita Abbi: A señora "Boa Sr sentíase moi soa porque xa non tiña a ninguén con quen conversar". O lingüista tamén salienta o seu sentido do humor e a súa risa contaxiosa.
O artigo cóntanos o proceso de colonización: a meirande parte da poboación morreu porque a mataron os colonizadores ou as enfermidades que viñan canda eles. Os indíxenas que non foron "pacificados" pola brava gozaron dun proceso de "civilización" recluídos na famosa "Casa dos Andamáns": ningún dos nenos nacidos alí superou os dous anos de idade.
A asociación Survival International dá algúns datos máis sobre a situación dos sobreviventes: necesidades, fame, alcoholismo, andazo...
Non é un aviso triste, porque isto xa o sabiamos. Cando morre unha lingua estamos perante o derradeiro elo dunha cadea de mortes.
Os que gobernan tamén o saben. 
_______________________________
*A noticia asínaa Stefano Rodi, en Milán.
Tamén a atopamos en La Voz de Galicia (5-2-10). Na edición en papel está na páxina esquerda abaixo; na seguinte, á dereita e arriba, vemos a foto dunha nova Barbie, única, en homenaxe á princesa sueca (p. 31: Sociedad). Non sei como era de nova a señora Boa Sr, pero meréceme máis atención cá boneca. Que a terra lle sexa leve.
Imaxes: Corriere della Sera e Progetto di aiuto...