31.5.18

Rolda pola república das letras-197. Maio de 2018

Daniel Asorey, Transmatria
Daniel Asorey é o gañador da XXI edición do premio Johán Carballeira de poesía, galardón que recibe pola súa obra ‘Transmatria’ (Sermos Galiza, 01-05-2018).
Emilio Xosé Ínsua / Xurxo Martínez González, Común temos a patria. Biografía dos irmáns Villar Ponte
Figuras imprecindíbeis para comprender o galeguismo anterior á Guerra Civil, os labores de Antón e Ramón Vilar Ponte abranxen todos os campos. Da política institucional -Antón foi deputado dúas veces nas Cortes da República, a primeira pola ORGA en 1931 e a segunda, na Fronte Popular e adscrito ao Partido Galeguista, xa no 36- ao teatro, do xornalismo de combate e ilustración ao ensaísmo político (Daniel Salgado, Sermos Galiza, 02-05-2018).
Félix Caballero, Xaquín Marín. Arte e compromiso no humor gráfico galego
Félix Caballero alude no título do libro ao humor comprometido de Marín na defensa das causas xustas. É un acerto, porque nunca fixo outra cousa a través de protagonistas que falan ou de humor sen palabras (Siro, La Voz de Galicia, 05-05-2018).
Arantza Portabales, Deixe a súa mensaxe despois do sinal 
Un monllo de voces en primeira persoa que se intercalan para irnos esfiañando, cada unha, a súa propia historia, nunha estrutura próxima aos microrrelatos autónomos (Montse Dopico, Praza Pública, 05-05-2018).
Marcos Calveiro, O xardineiro dos ingleses
[...] gústame moito ler sobre historia, así que moito do que hai no Xardineiro xa o sabía, e logo foi un proceso natural de moitas lecturas ao longo dos anos... (entrevista do Montse Dopico, Praza Pública, 11-05-2018).
Xosé Duncan, As lembranzas perdidas no lago Antelväri
A sinxeleza formal e estilística permítenlle a Duncan ofrecer, en cada capítulo, unha reflexión de carácter universal sobre os diferentes condicionantes da existencia humana nos que basea a acción. Deste xeito, temas coma o paso do tempo, a soidade, a morte ou a sede de poder dan lugar a unha trama chea de incógnitas que se van ir resolvendo ata o final da obra, cando se destapa o maquiavélico funcionamento e destino dos sistemas de opresión social, poñendo de manifestó a importancia das lembranzas como principio constitutivo da humanidade (Alba Rozas, El Correo Gallego, 13-05-2018). 
Luisa Genoveva Carnés Caballero, Rosalía de Castro. Raíz apasionada de Galicia
En 1945, catorce años antes de esa entrevista, publicaba la escritora y periodista madrileña, ya en el exilio mexicano, Rosalía de Castro. Raíz apasionada de Galicia, su biografía sobre la autora de Follas novas (Héctor J. Porto, La Voz de Galicia, 14-05-2018).
Fran Alonso, Street Poems
[...] un libro no que os versos non só se inspiran nas pezas retratadas ao longo do tempo, senón que se establece un diálogo do que agroma o poema.
Isto dáse, en parte, pola ligazón que une a poesía co graffiti a través do rap, e que Alonso estende tamén «á actitude de moitos grafiteiros e artistas plásticos e da propia iconografía da arte urbana» (Xesús Fraga, La Voz de Galicia, 19-05-2018).
Emma Pedreira, Bibliópatas e Fobólogos
[...] "un xogo de egos e de proxeccións falsas que non chega a ningunha parte e que non se corresponde coa realidade". Así podería definirse Bibliópatas e Fobólogos, (Galaxia), o libro co que Emma Pedreira vén de gañar o Premio de la Crítica Española na modalidade de narrativa en galego (entrevista de Montse Dopico, Praza Pública, 24-05-2018).
María Victoria Moreno, Nosoutras
En Nosoutras, María Victoria Moreno fai protagonistas ás mulleres. Fala de mulleres que aturan, de mulleres que calan e doutras que se rebelan. Fala de mulleres que sufrían antes e que sofren agora porque, desafortunadamente, as historias que conta seguen vixentes (María Hermida, La Voz de Galicia, 26-05-2018).


28.5.18

Unha verdade amarga. Léxico-3

https://www.daypo.com/unha-verdade-amarga-lexico-3.html
Na actividade Unha verdade amarga. Léxico-3 proponse adiviñar a palabra que figuraba no oco sinalado con [...]. As frases están todas tiradas desta novela  de Celia Díaz Núñez. O exercicio rouba pouco tempo e aínda require menos esforzo.

14.5.18

Unha palabra, dúas pesetas


"Nos meus tempos de Seminario non só non había profesor de galego, senón que tamén alí, coma en tódolos centros de ensino, o galego estaba penalizado con dúas pesetas ou máis por palabra e, se estaba penalizado, tamén estaba perseguido e, se estaba perseguido, culpado e, se culpado, condenado e, se condenado, en espera de execución definitiva. Todo en nome dun certo patriotismo artellado sobre eixes seudoteolóxicos. Daquela dicíasenos que tiñamos que avergoñarnos de que se nos notase o acento e o alento galego ó falar castelán. Por iso, debiamos abri-los «os», cerra-los «as», redondea-los «es», despachar con soltura os «us» e remarcar na pronunciación o puntiño dos «is»" (Xosé M. Carballo Ferreiro, Amencer nº 100, Mondoñedo, 25-11-1992. Citado en ÍNSUA LÓPEZ, Emilio Xosé (2017): Díaz Castro: poeta en formación (1914-1936). Compostela, Laiovento, p. 38.

Os que fomos nenos da chamada "xeración hostiable" gozamos desas penalizacións e desas "cordiais" advertencias metodolóxicas de "bilingüismo harmónico". A maior abondamento tamén podía caer algún reforzo físico en forma de lapote ou similar para que quedasen ben metidiños na chencha tan sabios consellos.
Imaxe: todocolección
Se traducimos esas dúas pesetiñas a euros de hoxe, podemos escachar coa risa. Quen che nos dera que as multas de tráfico fosen así de duras! Pero os que aínda lembramos dispor dunha presadiña de caramelos por un pataco (10 céntimos de peseta) non podemos deixar de sentilo como un castigo excesivamente cruel para os nosos petos de cativos. Se alguén o dubida, non ten máis que comparar as "multas" lingüísticas con esta táboa de prezos  dos anos sesenta do século XX. De cantas lambetadas non podiamos dispor con dúas pesetas! E máxime se temos en conta que son prezos separatistas de cidade tradicionalmente cara.
Pode parecer unha broma, pero só é unha mostra de odio contra despistados falantes de galego. Hoxe, a situación --coma o raposo-- mudou de pelo, pero non de condicións. Velaí está o éxito da política lingüística para confirmalo coa perda sistemática de galegofalantes, por non mentar o arruallo co que se negan a atendernos como usuarios nalgúns despachos.

4.5.18

Unha verdade amarga. Léxico-2

https://www.daypo.com/unha-verdade-amarga-lexico-2.html#informacion
Exercicio de sinónimos baseado na novela Unha verdade amarga, de Celia Díaz Núñez.
A actividade consiste en sinalar a expresión sinónima ou afín da que se marca con maiúsculas.
Rouba moi pouco tempo.