30.4.18

Rolda pola república das letras-196. Abril de 2018

Xosé Ricardo Losada, Vida e misterio dun poeta galego
[...] trazar un perfil psicolóxico do escritor, foi o obxectivo de Losada, quen tiña claro que «quería facer unha biografía de lector, non de especialista». «Quería ler a súa vida e a súa obra, máis que estudala, intentando centrarme naquilo -De catro a catro, fundamentalmente- polo que merece ser recordado (Xesús Fraga, La Voz de Galicia, 01-04-2018).
X. L. Méndez Ferrín, Arraiano entre arraianos
Este libro, además, conecta con una " antropología viva", es lo que denomino "lo encontrado puro" -un carro de bueyes conservado, un muro intacto- y que le viene al autor de su interés por la Galicia rural desde siempre. Este libro conecta además con una tradición antigua que viene de la revista Nós y del Seminario de Estudos Galegos en lo referente al contacto con Portugal (Ángel Núñez Sobrino, El Correo Gallego, 01-04-2018).
Kalandraka cumpre 20 anos
E faino -despois de exceder felizmente o ámbito da literatura infantil e xuvenil pola que é internacionalmente recoñecida- cunha aposta firme pola dramaturxia: aproveitando a celebración do Día Mundial do Teatro, o pasado martes 27 de marzo, a editora sacou á luz a obra Eroski Paraíso, primeira das producións de Chévere despois de recibir o Premio Nacional de Teatro (Gracia Novás, La Voz de Galicia, 02-04-2018).
I Encontro de Banda Deseñada Histórica
[...] unha iniciativa pioneira sobre este xénero do cómic, organizada polo Concello [de Lugo], o portal www.historiadegalicia.gal e Demo Editorial e coordinado por Manel Cráneo, responsable deste último selo (Marcos Pérez Pena, Praza Pública, 07-04-2018).
Xohana Torres, Teixido. San Andrés de Lonxe. Mitos e ritos 
[...] un repaso polas tradicións e o contexto deste lugar, nunca chegara a ver a luz como publicación (Montse García, La Voz de Galicia, 13-04-2018).
Franco Grande, Vieiro choído (edición facsímile)
Este título inaugurou en 1957 a colección Illa Nova da Editorial Galaxia. Aquela colección naceu para darlle espazo aos novos escritores galegos e co obxectivo de enlazar a aqueles novos coa anterior xeración de galeguistas que viviu os momentos anteriores á guerra (La Voz de Galicia, 13-04-2018).
Xosé Cida Cabido, Tres pintores 
[...] obra que lle valeu o galardón convocado polo Concello de Lugo (Sermos Galiza, 14-04-2018).
Antía Yáñez, Senlleiras 
Premio Illa Nova de Narrativa 2018, que convoca a editorial Galaxia e que suma dúas edicións, coa obra Senlleiras, unha novela que aborda a violencia machista (Sermos Galiza,15-04-2018).
Manuel Lourenzo González,  Ceiba de Luz 
Os vellos misterios e as lendas máis antigas sempre souberon cativar aos homes polas máis distintas razóns: avaricia, desexo de riqueza ou éxito, afán de coñecemento, necesidade de saber que hai algo máis grande e poderoso que o ser humano ou simple curiosidade (Giulia Vezzaro, El Correo Gallego, 15-04-2018).
Astrid Lindgren, Pippi Mediaslongas
Unha historia que rompe con todos os estereotipos e abre o debate sobre o carácter adoutrinante da Literatura Infantil e Xuvenil (Raquel Senra, El Correo Gallego, 15-04-2018).
Helena Villar, Xesús Rábade, María do Cebreiro 
[...]  Poesía mínima (Alvarellos), de Helena Villar Janeiro; a Soños. Arquivos. Cartas (Xerais), de María do Cebreiro; e a Memoria do corpo (Galaxia), de Xesús Rábade. Nai, filla e pai, respectivamente, que por esta orde chegaron ás librerías no prazo dun mes (Montse García, La Voz de Galicia, 18-04-2018).
Abril Oteriano 
[...] a Fundación Otero Pedrayo, preocupada pola memoria de Don Ramón, quere vir desde Trasalba e Ourense á amada Compostela para renderlle esta homenaxe, aos sesenta anos daquela xubilación (El Correo Gallego, 18-04-2018). 
Emma Pedreira e Lupe Gómez, Premios da Crítica 
As escritoras Lupe Gómez, coa obra de poesía 'Camuflaxe', e Emma Pedreira, por 'Bibliópatas e fobólogos', foron recoñecidas cos Premios da Crítica Española 2017 en lingua galega que se deron a coñecer este sábado en Murcia (Galicia Confidencial, 21-04-2018).
Afonso Eiré, Memorias dunha vaca marela
A través da súa vida e dos seus ollares, o autor, que xa lle dera vida a protagonista no lembrado libro Eu tamén fun coas vacas, radiografíanos os cambios que se deron non só nas explotacións agrícolas e gandeiras, pasando da corte debaixo da casa aos máis modernos estábulos, senón na sociedade rural galega. Os cambios para as vacas pero tamén para os paisanos (Rosa Cano, El Correo Gallego, 21-04-2018).
Neira Vilas, De Gres a Cádiz 
[...] Neira Vilas recoñeceu que neste libro aborda "unha parte" da súa vida, con "nostalxia" e coa idea de "revelar a Galicia aldeá de varias décadas atrás". Por iso, como é característico en toda a súa produción literaria ou memorialística, o director de Galaxia explicou que a narración está "en primeira persona" para "dar conta do mundo que viu desde os seus atentos ollos" (E. P. Galicia Confidencial, 26-04-2018).


25.4.18

Noutrora non había imposición ("del gallego")

Imaxe Centro Virtual Cervantes
"En ese año [1570], en efecto, son aplastados los moriscos granadinos, que se habían levantado en las Alpujarras contra las medidas dictadas por Felipe II a instancias del Concilio de Granada, prohibiéndoles el uso de sus vestidos, las bodas y las zambras, exigiendo que sus casas permanecieran abiertas por las noches y concediéndoles, en fin, un plazo de tres años para que aprendiesen el castellano". (Véxase en José María Ridao, Contra la historia, Barcelona, Galaxia Gutenberg/Círculo de Lectores, 2009, p. 125).
E non foron estas as únicas medidas amables da acción de goberno. Pola época lévase e Inquisición ás Américas e o duque de Alba andaba a poñer orde nos Países Baixos.
No que portén á lingua, houbo un rei (emérito) que soltou nun discurso que nestas variadas terras das Españas todo o mundo abrazou amorosamente o castelán. Se cadra, estaría a pensar neses amores que matan. En tempos máis achegados a nós temos escoitado aínda afirmacións máis amorosamente radicais sobre a unificación lingüística, a normalización, a "inmersión"...
Tornando á medida felipista, cómpre recoñecer que debeu de ser moi eficaz. Hoxe en día, con tres anos de escola de idiomas non se daría chegado ao B1. Claro que os afectados pola medida tampouco precisaban do certificado para acceder a un posto de funcionario. O que non me atrevo a preguntar é o que lles pasaría aos que non desen chegado nese tempo a un nivel aceptable de castelán, pero tampouco paga a pena preocuparse a destempo: iso ocorreu hai séculos, cando en España non se puña o sol.
Hoxe disque non hai conflitos lingüísticos nas Españas (salvo os que crean os tolos soberanistas) e, se os houber, aplicaríaselle o lerio do bilingüismo harmónico ou cordial e asunto arranxado. Este método éralle absolutamente descoñecido a Felipe II e iso obrigou a mouriscos e outras razas peregrinas a pórse ao día en castelán en menos tempo có que leva facer un máster. Cada época ten o seu aquel, ¿que lle imos facer?


6.4.18

Unha verdade amarga. Léxico-1

https://www.daypo.com/unha-verdade-amarga-lexico-1.html
Propoño este breve enredo de vocabulario (realízase en menos de catro minutos) para quen teña lido a novela Unha verdade amarga, de Celia Díaz Núñez. Tamén para quen lle pete entreterse.
O test de léxico sobre Unha verdade amarga consiste en sinalar o significado axeitado da palabra que se sinala.