Chove e o traballo na construción ten que esperar. Na cociña da casa, Manuel e Andrés (pai e fillo) discuten, mesmo chegando ás mans, a situación laboral e, sobre todo, a súa relación familiar. Nesta peza teatral, tan curta coma intensa, faise unha radiografía cabal da Galicia do último medio século. O tema máis visible é o da emigración, pero isto non significa que sexa o tema central porque enganchandos a el, como causa ou como efecto, vai o do traballo, o das relacións socio-laborais, o das relacións familiares, o da violencia doméstica, o noivado...Non sei se hai estudos que valoren os efectos psicolóxicos da emigración nas familias do país, pero abondaría coa lectura de Historia da chuvia para decatarse do sobreprezo pagado por moitas delas, por non dicir todas. Os tres personaxes que vemos en escena (pai, fillo e noiva) levan unha vida -diferente segundo a xeración- marcada pola necesidade de satisfacer as necesidades básicas. Cada xeración sufriu e respondeu a diferentes formas de explotación, pero a cara cambiante desta ten presenza constante. Así, Manuel padeceu unha escola mísera e violenta que abandona cedo para atender os traballos da casa; o extravío das vacas supúxolle unha malleira do seu pai que o deixou estarricado varios días na cama. Despois, xa de casado, marcha á emigración e sofre a separación da muller e do fillo, ademais dunhas condicións laborais de escravo. A necesidade manda, pero o fillo Andrés non lle perdoará o que considera un abandono. A morte da nai obriga o retorno, e o fillo apandará coa carraxe e as malleiras do pai que, agora vello e enfermo, recibe o axuste de contas do Andrés. Retornado da emigración, Manuel segue soportando condicións laborais de escravo, e aínda grazas porque lle permitiron cotizar para chegar a unha pensión. A xeración de Andrés, pola contra, loita e logra mellorar as condicións no traballo; pero cúlpase de non logralas tamén para os emigrantes que traballan para o mesmo patrón. A súa noiva tamén sufrirá as condicións asoballadoras da precariedade laboral.
Tres personaxes (catro se contamos o amigo que non aparece en escena) e dúas actitudes: a de resistencia, aínda que por veces cargada de resignación, do pai e da noiva e a, chamémoslle, abandonista do fillo que prefire liscar para a emigración nas Canarias antes que seguir aturando situacións inxustas no país. Andrés cabréase co mundo e págallas o pai, a moza, o amigo. O carácter reflexivo do pai e da moza quizais logren convencelo de que unha fuxida non arranxa a situación na casa nin fóra.
O escenario é un espazo pechado: a cociña. Sabemos do momento do día pola luz que entra pola fiestra. Entre as dúas partes da obra pasa unha noite, que non foi para todos os personaxes de acougo e reflexión. A cociña aínda hoxe en día é un espazo simbólico; o mesmo que antes á calor da lareira, os membros da familia contábanse historias, falaban, arranxaban diferenzas...
Así e todo, esta cociña ten dúas portas. E a este espectador non lle queda moi claro se Andrés vai facer o que lle di ó pai ou vai seguir coa súa arroutada. ¿Teno claro o pai? Mentres Manuel sae pola porta principal para darlle un recado a Luís (amigo do fillo), Andrés "recolle a chaqueta que deixara na cadeira e sae". Pola porta traseira.
Esa chuvia que acubilla os personaxes na cociña, que provoca que rifen e laven vellas feridas, "cae todos os días". Convértese na historia de nunca acabar e soa a ameaza que asexa os tres personaxes que vemos en escena.
Sobre a obra e o autor: Vieiros Lukor.com dá noticia de premios literarios. O parrulo nun vaso, felicita o autor e comenta a obra. El País: "Feira das artes escénicas". El Correo Gallego. Xornal.com. Premios literatura: "El jurado valoró de este texto la dramatización que el autor hace de los conflictos sociales presentes en Galicia hoy en día, como la falta de perspectivas laborales, las cargas familiares, la emigración, y el choque generacional. Además, destacó que se trata de una obra 'comprometida', que emplea un 'gallego vivo', con 'diálogos ágiles, tensos, creíbles y con carga dramática'".
Roberto Salgueiro, Historia da chuvia que cae todos os días, Vigo, Xerais/IGAEM, 2008. Premio Álvaro Cunqueiro para textos teatrais 2007.
Imaxe en Praza das Letras.
Ningún comentario:
Publicar un comentario