O demo e o profundo mar azul

Para o amable club de lectores d' O demo e o profundo mar azul, de Eva Moreda.

Velaquí vos deixo un cuestionario. Como non me convence moito, estou tentando refacelo. Mais polo de agora ímolo aproveitar tal como está.
Na horta de María, categoría "O demo", podedes ver algunhas das reflexións dos vosos compañeiros.

Que a lectura vos sirva de proveito.

CUESTIONARIO

1. Argumento.
2. Relación literatura-música na novela.
3. Estrutura da novela.
4. O tratamento do drama da emigración no relato.
5. O marco cronolóxico do relato.
6. Cita os feitos históricos máis relevantes acaecidos no marco cronolóxico da novela.
7. A foto de recordo e a historia do álbum de fotos (en cursiva na novela).
8. As relacións de noivado na Galicia do primeiro terzo do século XX, segundo a novela.
9. O sentimento de saudade.
10. O emigrante e o sentimento de culpa.
11. Volve ós feitos relacionados na cuestión 6 e comenta o tratamento que se fai dos mesmos nesta novela.
12. A visión do pai a través da nai.
13. Sinala sobre un mapa o percorrido de Goro Gancedo.
14. As luces e as sombras da afección como traballo (cap. 9).
15. O proceso de inculturación no país de acollida (p. 92).

Literatura con sabor a mar

A revista Ardentía -mirade o quiosco da dereita- trata no número catro a relación da muller co mar. Tamén bota unha ollada a algunhas obras literarias nas que a presenza do mar é salientable. Lemos a noticia no Galicia Hoxe, 6-4-07.

(Imaxe de http://perso.wanadoo.es/rirago/pinturas/9/pinturas_9.htm)

Gallegada

Apego aquí a letra dunha canción do "in-mortal cri cri". O seu autor supomos que foi don Francisco Gabilondo Soler (Nació el 6 de octubre de 1907 en Orizaba, Veracruz. Desde los 7 años tuvo gran afición a la música y a las estrellas, segundo reza en www.colegios.net).

A letra da canción está pensada para nenos inocentes (olliño coa polisemia desta palabra). Reparade, de paso, na fluidez verbal do galeguiño. Deixade pasar o bo xorne do animal.

GALLEGADA

¡Pobre galleguito!
Su borriquito
no quiere andar.

-¡Este malditu u tonto borrico
por caprichoso no quere andar!

Ay, iba pa´l pueblo
y hasta mañana
podrá llegar.

-¡Si no caminas, te hago añicos
de un garrotazo, por miña nai!

Se tendrán que quedar a dormir
bajo de las esrellas
que en Galicia son bellas de ver
en el cielo zafir..

¡Pobre galleguito!
Su borriquito
no quiere andar.

E se cadra, os nenos de colexio, cando lles deprenderon a canción, quedaron cun excelente concepto do galleguito e mais do seu borriquito. (Polo menos turraba dun borriquito e non ía empurrando na roda de afiar.)

Así e todo, o que máis me aqueloutra e non dar atopado a música. Se dades con ela, xa sabedes...

O autor debeu de ser boa persoa. Pero hai cousas que están no ambiente e reclaman o seu tributo.

A imaxe atoparédela en http://hp.fciencias.unam.mx/~emg/cricri/biocri.htm

Lingua nos concellos

De interese para os bachareis

"Uns 267 concellos incumpren o plan de normalización da lingua galega" (De luns a venres, 5-4-07).
O plan do que se fala foi aprobado hai uns anos no Parlamento (21-9-04). Se o queredes ver, premede na ligazón.

Asterix

"Asterix cruza o espello
Varios autores darán a súa visión persoal do heroe galo para celebrar o 80 aniversario dun dos seus creadores, Albert Uderzo" (Galicia Hoxe, 5-4-07).

O personaxe non parece ter moitos problemas en falar diversas linguas. Coa galega tivo os seus atrancos, pero tampouco lle resulta allea. Aquí no país a Asterix pásalle coma ó AVE, non lle funciona a poción máxica e ten que ir amodiño e a pé. Non sería mala cousa aproveitar a ocasión do Saló del Cómic para darlle unha pequena dose...

Imaxes de http://vello.vieiros.com/gterra/nova.php?Ed=5&id=45501 e http://www.asterix-obelix.nl/manylanguages/galician.htm

Falar galego é inxusto

Un dos síntomas de que unha lingua é anormal vese na constante aparición na prensa. Quero dicir, aparición na prensa como noticia. Se unha lingua non se emprega para comunicar noticias, tamén é un sinal de anormalidade, malia que pareza mentira.
A noticia da que falo aparece no Galicia Hoxe. E pon en boca dun xuíz un "lapsus" que alguén desa categoría non debería ter. Polo que se ve, a glotofaxia é mala de curar. Velaí a deixo, por se alguén a quere ler.
(¿Y esto, si cuadra, también entra en el tema de lingua y sociedade?
Se cadra, entra. E mentres tanto, que Deus nos afaste de xustizas, falen o idioma que falen.

(A imaxe de Kiko Dasilva está en http://www.galicia-hoxe.com/index_2.php?idMenu=86&idNoticia=152190)

María Mariño a ritmo de bossa nova

Atopamos a noticia en La Voz de Galicia: "Editan un disco que musica a poesía da protagonista dás Letras Galegas
Vos poemas de María Mariño foron adaptados en clave de «bossa nova» por Eloi Caldeiro
Ou cedé estará acompañado dun deuvedé cun documental sobre a vida dá escritora".

A imaxe atoparédela en http://www.barbantia.org/cont/index.php/2005/11/09/maria-marino-manuel-maria-e-borobo-tres-figuras-relevantes-da-nosa-cultura-teran-rua-en-boiro/arino-manuel-maria-e-borobo-tres-figuras-relevantes-da-nosa-cultura-teran-rua-en-boiro/.

Sobre a figura e a obra de María Mariño Carou van saír nestes meses estudos interesantes. Os que teñades máis cobiza por saber podedes ir achegándovos a algún deles (non digo a todos para que non me tomedes por tolo de vez). A saber:

1. A editorial Galaxia, acaba de sacar unha biografía da man de Xerardo AgraFoxo. É un traballo documentado e moi agradable de ler. Aclara bastantes aspectos escuros da biografía da autora homenaxeada. Tamén deixa, supomos que adrede, outras incógnitas que tampouco non nos interesan moito ós que non somos ratos nin ratas de biblioteca.

2. Unha escolma moi representativa da obra de María Mariño é a de Patricia Arias Chachero (Galaxia).

3. Tedes a obra poética case que completa, cun excelente estudo introdutorio de Victoria Sanjurjo, editada por Xerais. (Había edición anterior).

4. Na mesma editorial acharedes a biografía e o estudo de Carmen Blanco.

E para empezar, abonda. Son todos traballos que olen a tinta fresca. Cando saiba de máis, ireivos informando. (Non pretendo que me fagades caso. Só escribo isto por se algún de vós pica.)

Aburiño e coidádevos.

Pan con poesía

Eis o título dunha campaña dos panadeiros da que se fai eco o Galicia Hoxe. Da noticia non se desperdicia nin migalla: "Os versos de Chus Pato chegan ás panaderías ourensás
O poema da autora galega tamén estará impreso nas bolsas que se repartan nas vilas pontevedresas de Lalín, Dozón, Silleda ou Agolada".

A imaxe da poeta, así como datos da súa biografía e da súa obra, e tamén a súa voz, podedes atopalos na páxina do CVC.

O aliado inesperado

Se chegaches ata aquí, prezado membro do club de lectores d'O aliado inesperado, preme neste enderezo. Atoparás o cuestionario de guía da lectura e algunha cousiña máis.

Xa sabes que esperamos a túa contribución a lectura no blog do grupo ou nos comentarios desta entrada.

Pego tamén aquí o cuestionario referido:

O aliado inesperado

1. Argumento (10 liñas).
2. O punto de vista do lobo (en cursiva no texto).
   
3. A organización da obra.
4. O espazo narrativo. Sitúao nun mapa vid. P. 49).
5. As soidades (p. 66).
6. A idea da amizade (pp. 63-4).
7. Regras da amizade a da alianza.
8. Infórmate sobre a guerra civil e a guerrilla. Tratamento destes temas no relato.
9. Os temas anteriores, ¿teñen relación? ¿De que nos serven desde o punto de vista da narración?
10. Infórmate sobre o despoboamento do rural. Tratamento do tema nesta novela.
11. O medo.
12. Os perigos dun lugar deshabitado.
13. Os vellos: problemas e solucións.
14. 
    
15. Comenta os cambios producidos na forma de vida no paso de pais a fillos.
16. Os vellos e a política.
17. Tratamento literario da figura do lobo.
18. O home e o lobo: proceso de achegamento. Ou se o prefires: humanización do lobo e alobamento do home.
19. A carta como recurso narrativo nesta novela.
20. As razóns do vello para non abandonar a aldea.
21. As razóns do fillo para abandonar esa mesma aldea.
22. As razóns sociais para desprazar o vello do seu hábitat.

Propoño, ademais, un par de traballos, a escoller, voluntarios e nas condicións previstas na programación:

1. O lobo na nosa literatura.

2. A guerrilla nas nosas letras.

*Se alguén non se lembra das condicións, pódellas preguntar ó profe. Supoño que o coñecedes. (Que quede entre nós: non morde).

Ánimo e sorte.

O pai do vangardismo galego

Con este título publica hoxe La Voz de Galicia unha reportaxe de Ana Abelenda sobre a figura de Evaristo Correa Calderón.

Para os que estudamos outros bacharelatos, este nome ía emparalledado co de don Fernando Lázaro Carreter na capa dos manuais de Lengua española. Pero esta reportaxe que aquí queda ligada amosa outra cara do noso escritor, quizais menos coñecida pero si máis interesante.

Lédea con atención, se non por interese, polo menos porque vos entra no programa deste curso.

A foto pertence a http://www.xente.mundo-r.com/valdoneira/cultura/correas.htm

(Carta manuscrita de Evaristo Correa Calderón a Jesús Bal y Gay, c. 1927. Atópase en http://www.residencia.csic.es/bal/exposicion/obra/seccion/obra56.htm.)

Premios da crítica

Premios da Crítica a Manuel Rivas e a Vilanova
‘Os libros arden mal’ e ‘A esmeralda branca’ están considerados os cimos literarios dos seus autores. Lemos a noticia no Galicia Hoxe. Neste xornal aparece a fotografía dos autores citados.

La Voz de Galicia trata a noticia dun xeito xeral: En literatura gallega, los galardonados han sido Manuel Rivas (narrativa) y Manuel Vilanova (poesía).

Soidades de Ana. O autor

Ás veces coñecer un pouco o autor axuda a interpretar a obra, ou a vela de xeito máis axustado á súa realidade. Por se aínda non destes con ela, déixovos enlazada a páxina web de Jordi Sierra. Nela atoparedes datos interesantes, aínda que poucos, sobre a lectura que estades a facer.

Tampouco está mal este frikiartigo. Nin estoutro, máis sinxeliño.

E xa abonda por hoxe.

Soidades de Ana

Para os amables membros do club de lectores de Soidades de Ana, de Jordi Sierra.

Podedes ir lendo algúns textos de urxencia sobre a novela.

Velaquí vos vai algún:
http://www.llibreriaona.com/llibres/S/SOLITUDS-DE-L

http://iesmoixent.nireblog.com/post/2007/03/15/solituds-de-lanna

http://iesmoixent.nireblog.com/post/2007/03/15/solituds-de-lanna-2

Estes últimos enderezos corresponden á lectura dunha rapaza de terceiro de ESO.

Animales y gallegos por esta puerta

Andas as augas dos dicionarios revoltas porque topan os prexuízos coa corrección política. Vaia por diante que estamos, polo menos sentimentalmente, cos representantes do pobo que antepoñen a dignidade ó resto dos asuntos públicos. Ou mellor, que se ocupan dos asuntos públicos coa dignidade por diante.
Vén isto a conto dunhas noticias publicadas estes días na prensa sobre algunha acepción da voz "gallego". A primeira que mencionamos aparece en La Voz de Galicia: El Congreso pide que la Academia no defina «gallego» como «tonto»; a mesma noticia aparece no Galicia Hoxe: O Congreso recomenda que a RAE retire a definición de galego como parvo e tatexo. Neste último xornal, publica un artigo Fran P. Lorenzo sobre a tortura que pode representar para calquera persoa tal consideración, mesmo non sendo tatexo paciente.
Tamén pola banda do sur cocen fabas: El «Diccionario Universal Portugués» registra «galego» como «ordinário, fraco". A palabra galegada que "puede equipararse con sustantivos como ignorancia o estupidez" creo recordar que a emprega algún personaxe d' Os Maias como sinónimo de "españolada", supoñendo que este non intensifique a aquel. (Hai para todos, como se pode ver).
Hoxe La Voz de Galicia volve publicar máis do mesmo: Los medios latinos estadounidenses se mofan del estereotipo del gallego. O artigo está cheo de "finas" mostras da agudeza dos galegos.

Hai uns anos informaba El País do desaloxo duns okupas; non lembro se foi en Madrid ou en Barcelona. Un deles xustificaba a súa acción coas razóns dun bo pai de familia: necesitaba unha vivenda digna; non quería quería que o día de mañá o seu fillo fose "uno de esos negros gallegos que andan por ahí".

Xosé Antonio Fidalgo (Os saberes tradicionais dos galegos, 2001:243) recolle un par de perlas polas que non nos imos encabuxar: a do letreiro dunha estación de tren que indicaba o lugar que debían ocupar "perros y segadores" (estes eran os galegos que ían apañar trigo a Castela) e mais o dito tan coñecido que reza: "Los gallegos vinieron al mundo para descanso de los animales".

A quen lle conveña oirémoslle dicir que iso foi noutrora. Hoxe gañamos en estima e consideración, e tal que sei eu...

Se cadra, dirán verdade. Sempre será mellor estar no mundo para divertir monas que para descansar animaliños.

Y luego te hay gente que se te incomoda toda por una comedia de monifrates.

Creo que teñen que cambiar máis cousas que as acepcións dos dicionarios. No que a min portén, prefiro que os dicionarios sexan obxectivos e fiables nos seus datos, por noxentos que me resulten.

¿E todo isto en que tema do programa entra? ¿En lingua e sociedade? ¿E vai caer na selectividade?

Poesía fronteiriza

Lemos esta noticia de interese especial para estudantes de bacharelato interesados na nosa literatura no Galicia Hoxe.

A escritora Marilar Aleixandre fálanos nela de escolla lingüística, de percepción, de identidade, de Catálogo de velenos.

Lédea vós mesmos na fonte orixinal, e que a lectura vos sirva de proveito.

(Foto de Neira, no Galicia Hoxe.)