Alexandre Bóveda e Federico García Lorca

Bóveda. Imaxe do CEDAB

Alexandre Bóveda

1. Cúmprense 78 anos da morte do líder galeguista (Galicia Hoxe, 17-08-2011).
2. Lembranza de Alexandre Bóveda nos concellos de Pontevedra e Poio (Diario de Pontevedra, 17-08-2011).

Imaxe: Camiño do Faro Ediciones

Federico García Lorca

1. “A memoria de Lorca vive 75 anos despois do seu asasinato” (Xornal.com, 17-08-2011).
2. “Lorca confírmase como unha voz clásica aos 75 anos da súa morte” (La Voz de Galicia, 17-08-2011).
3. “O estreito vínculo do escritor con Galicia” (La Voz de Galicia, 17-08-2011).
4. “Lorca, clásico inimitable a los 75 años de su muerte” (El Correo Gallego, 17-08-2011).
5. Lorca vive (El Mundo, 17-08-2011).

Noticias de literatura-109. Agosto 2011

Manuel Portas fala no Xornal de Galicia (02-08-2011) de Un dedo manchado de tinta:

Manuel Portas. Foto: A. Lorenzo/Xornal de

Galicia

Descoñezo no mundo un goberno que desprece ao seu idioma como acontece no contexto galego. Non se dá, que eu coñeza, noutras latitudes, como as colonias africanas que, durante moito tempo, rexeitaron os seus propios idiomas pero que se decataron que era necesario mantelos e protexelos. Nin en contextos deste tipo se dá unha situación parecida como á que vive este país.

David González Couso publica Martín Gaite. Os perfís galegos (Toxosoutos):

En su recuperación de Carmiña, Couso tiró de los legajos que fue encontrado y levantó otro árbol de la memoria de Martín Gaite: el genealógico. Llegó hasta el bisabuelo ourensano, Mariano Lloves, de los Lloves de San Lourenzo de Piñor. Pero solo pudo acceder al nombre. Ni fecha de nacimiento ni otra información. "Todos los antepasados de Carmen Martín Gaite fueron catedráticos", la mayoría de Geografía e Historia, en el instituto ourensano Otero Pedrayo. Y todos ellos "personas de gran inquietud intelectual y creatividad". En el árbol de la memoria que ha plantado el filólogo, el abuelo Javier Gaite (nacido en 1859) tiene el mérito de haber sido el primer autor de un libro de texto de Geografía e Historia para el instituto de Ourense. "Fue en la época de la reforma educativa, cuando el Ministerio cambió los planes de estudio y los catedráticos debían escribir los libros de texto" (El País, 04-08-2011).

Francisco Castro fala de lingua e literatura, especialmente da novela In vino veritas:

Francisco Castro. Foto: Sonia Daponte/Xornal de Galicia

A obra estouna a definir como unha novela furiosa. E non é unha etiqueta sen máis, realmente é o estado no que se escribiu a novela. Algunha das presentadoras das tres presentacións que levo até agora sinalou que se trata dunha novela escrita dende a ira e dende un intento de empregar a literatura para facer crítica social. Formalmente é unha novela negra que ten un detective cun caso que resolver e que segue os parámetos do xénero. Pero, ao tempo, tenta facer parodia. O meu é un detective dos de verdade, non de novela policiaca. É un detective dos que hai na Coruña, dos que hai en Vigo e que investigan asuntos de cornos, espionaxe industrial e que tamén teñen que controlar a xente que está de baixa pero que realmente engana a súa empresa. Baixo ese envoltorio, eu o que formulo é unha novela que pretende facer crítica do que eu chamo a telemerda e dos medios de comunicación, concretamente, a televisión. Eu penso que o nivel de parvura no que nos meten os programadores xa non é só inmoral, xa é, sobre todo, ilegal. Boto man, é unha cuestión de estilo, dun narrador moi omnipresente e que é tamén protagonista, que estaba xa en Xeración perdida e en Spam, que son dúas novelas moi críticas. Parto desa idea de que a literatura non é só simple entretemento, que ten que servir para facer crítica do que estamos vivindo (Xornal de Galicia, 05-08-2011).

Laurie Lee, Cando partín unha mañá de verán (Trifolium):

En 1934 Laurie Lee, un xove inglés de provincias, desembarcou en Vigo sin saber unha palabra de español, sen cartos e cun violín baixo o brazo (Editorial Trifolium).

Marica Campo, Noutra dimensión (Galaxia): recensión de Isabel Mociño en El Correo Gallego (09-08-2011):

Imaxe: El Correo Gallego.

o relato de Marica Campo sitúase nun mundo máxico dende o que se observan con distanciamento e mirada escrutadora problemas que asolan a sociedade actual, en especial os que máis directamente afectan á infancia.

Claudio Rodríguez Fer, Contos e descontos:

Aínda que é máis coñecido como poeta, Claudio Rodríguez Fer (Lugo, 1956) tamén é autor dunha obra narrativa que agora recompila nun único volume, Contos e descontos (Toxosoutos), e que inclúe textos inéditos (La Voz de Galicia, 07-08-2011).

Entrevista con Claudio Rodríguez Fer no Xornal de Galicia (11-08-2011).

Ramón Piñeiro: editada a súa correspondencia con Fernando Pérez-Barreiro Nolla.

Estas misivas forman a parte central do volume en homenaxe a Pérez-Barreiro, falecido en xaneiro do ano pasado, e que edita precisamente o Centro Ramón Piñeiro (La Voz de Galicia, 09-08-2011).

Raúl Dans fálanos de teatro:

Xerais e a Xunta, a través de Agadic, publicaron hai pouco a súa obra 'Chegamos despois a unha terra gris’, coa que levou o seu segundo Cunqueiro. Raúl Dans é un dos dramaturgos máis sólidos da actual escena galega e non deixa de demostralo. El di que só fala de xente coma calquera, cos seus medos e frustracións; cos seus conflitos, conquistas e derrotas. De persoas de natureza honrada que, obrigadas polas circunstancias, actúan contra os seus propios principios (El Mundo, 09-08-2011).

Jonh Boyne, Noah Barleywater escapa da casa:

'Noah Barleywater runs away', -en su título original-, es un cuento de hadas muy especial -ilustrado por Oliver Jeffers-, que fue reconocido en el país de Boyne, Irlanda, como el mejor libro del año para niños. El escritor no escogió esta vez, como es habitual en su obra, una época singular de la Historia, sino que optó por narrar las aventuras de un niño que decide salir solo, al bosque, para buscar su propio camino y llegar a "ser alguien" (recensión de Montse Dopico, El Mundo, 10-08-2011).

Carlos Taibo, un dos autores d’A revolta dos indignados:

“A revolta dos indignados” reúne as opinións de Carlos Taibo, Josep María Antentas, Esther Vivas, Antoni Domènech, Iván Giménez Chueca e Juan Carlos Monedero. As súas respectivas achegas reflicten o descontento xeral motivado pola difícil situación económica, política e laboral, criticando a indefensión da cidadanía e facendo un chamamento á concienciación e ao compromiso ante a necesidade de “construír entre todos unha sociedade mellor” (Galicia Hoxe, 11-08-2011).

Este libro recolle a súa intervención trala marcha, na que alerta do funcionamento das institucións “á marxe do ruído molesto da poboación”, reprende a política financeira do Goberno, advirte da precariedade nos colectivos máis desfavorecidos, do desequilibrio medioambiental, e das condicións de vida desfavorables nos países do Sur (Xornal de Galicia, 12-08-2011).

Brais Rodríguez presenta A man do diaño:

A Deputación da Coruña editou a última obra gañadora do VI premio Banda Deseñada Castelao, que convoca o organismo provincial, e que nesta edición recaeu no debuxante Brais Rodríguez pola súa obra A man do diaño (Xornal de Galicia, 12-08-2011).

Rubén Ruibal: Limpeza de sangue ó cine.

Rubén Ruibal. Foto: A. Lorenzo/Xornal.com

Cinco anos tivo que esperar o dramaturgo Rubén Ruibal para ver a súa obra máis recoñecida e premiada sobre un escenario. Limpeza de sangue, co Premio Álvaro Cunqueiro e co Premio Nacional de Teatro, non fora representada até que a compañías Espello Cóncavo a converteu en realidade a temporada pasada. Atrás quedaba un proceso xudicial e dous destacados galardóns de textos dramáticos (Xornal de Galicia, 14-08-2011).

Etiquetas: narrativa, teatro, cine, ensaio, banda_deseñada,

Manuel Lourenzo González. Irmán do vento

Imaxe: Xerais

1. Irmán do vento cóntanos a historia de Khaled na súa propia voz. Preséntanolo o doutor Meira (Al-Galego), arqueólogo, que o coñecera con catro anos e que se despide del con 16 (maioría de idade para os koblai) cando marcha da aldea para pórse a salvo do exército norteamericano e mais para procurarse un futuro que, nese momento, é un soño.

A historia que se nos conta ten un marco cronolóxico preciso e céntrase maioritariamente nos anos da segunda guerra de Iraq. Un Khaled aínda neno vainos narrando o seu espertar á vida nun caderno que lle regalaran para ir adestrándose como contador de historias. A través das cartas que lle dirixe ao seu amigo Alberte --un fillo imaxinario do doutor Meira--, o lector vai tendo noticia da familia de Khaled, do lugar onde viven, dos medios de vida, da xerarquización do clan, das segundas nupcias do pai, da rapaciña que lle gusta e, sobre todo, dos rumores de guerra.
O protagonista atópase nun momento crucial: ten que aprender a ser home. A guerra vai ser o elemento catalizador polo que Khaled deixará de ser o neno da broma das ras para converterse no heroe capaz de traer o corpo do pai para que repouse entre os seus.
A guerra supón o esfarelamento da vida cotiá e o estrago de moitas vidas e familias. Mais ao noso protagonista, que sempre foi un neno preguntón, faille caletrar en temas coma o da identidade, o medo, a dignidade, o sacrificio polo país, os parasitos sociais, o sentido da vida... A guerra, afortunadamente, non lle dá acabado cos soños nin coas ilusións.

2. Irmán do vento, á parte de ser unha novela de denuncia, tamén é un relato de aventuras, especialmente a partir do capítulo 13, onde temos noticia da desaparición do pai de Khaled e o rapaz comeza a matinar no xeito de dar con el ou co seu corpo para traelo de volta.
Esta parte da novela constitúe toda unha viaxe iniciática. O protagonista escapa da casa sendo neno e retorna feito un home e coa misión cumprida. O autor faino coincidir coa data do aniversario que significa a maioría de idade.
A viaxe na procura do pai pon o rapaz en contacto con outros modos de vida e amósalle tamén os estragos que a guerra lle causa ao país.

3. Do outro lado do espello do relato principal está o conto que Khaled vai construíndo como

Foto: Xoán Carlos Gil / La Voz de Galicia

exercicio literario. Ese conto garda evidente paralelismo co relato principal e no seu argumento cúmprense aqueles soños que se frustran na vida “real”. Péchase cun final feliz que contrasta co final aberto da novela.

4. Ademais do conto, esparexido ao longo do relato, na novela aprécianse dúas partes. Unha formada pola introdución e mais o epílogo, onde a voz do doutor Meira conta o propósito da novela, presenta o protagonista, enmarca cronoloxicamente e remata a historia. A outra parte, que consta de 24 capítulos, consiste no caderno co que Khaled vai escribindo a súa propia historia para que algún día a coñeza o amigo Alberte, fillo imaxinario do doutor.

5. Do punto de vista temático, cómpre salientar a reflexión que se fai sobre os propósitos das guerras, sobre a diferenza de culturas e sobre a consciencia de identidade como pobo.

6. Outras lecturas

• Recomendación de Pantasmas de papel.
• Na biblioteca de Ourizo azul.
• Síntese e comentarios de ConLdeLer.
• Lectura animada do IES Valle-Inclán.
• Lectura e comentarios do Clube lector As Campaíñas.
• A escolla de Coristranca, a lectura con retranca.
• A lectura alentadora de Sara Uzal en Viblios.
• A escolla do Club de lectura Avelaíña.
• Presentación editorial.
• Manuel Lourenzo González fala da intrahistoria de Irmán do vento para Vieiros.

7. Para coñecer o autor

• Ficha de Manuel Lourenzo González  na bvg.
• Ficha de Manuel Lourenzo González en Xerais.
• Artigo de Teresa Cuíñas sobre Manuel Lourenzo González  (El País, 8-6-2008).
• Manuel Lourenzo González na Galipedia.

Etiquetas: Manuel_Lourenzo_González, Irmán_do_vento, narrativa, literatura_xuvenil

Outro que se nos vai.

Despídese o Xornal de Galicia na edición en papel. Salvo no título, case non parecía un diario galego. E non o parecía porque non se atopaba nel nin o espírito de ovella nin a actitude de can (do can que deostaba Castelao), que son como dous trazos da idiosincrasia do galeguiño. Agradezo deste Xornal de Galicia o non ter dado vivas ao amo.

Noticias de literatura-108. Xullo 2011

Fernández/MARIBEL LONGUEIRA

Fernández Ferreiro publica a súa historia do grupo Brais Pinto:

“É unha crónica, é unha reportaxe. Son unhas memorias”. Así describe o escritor Xosé Fernández Ferreiro (Nogueira de Ramuín, 1931) o que será o seu próximo libro: De Xente Nova a Brais Pinto. Memorias dun afiador rebelde. Nesta obra, que publicará en outono Xerais na súa colección Crónica, Fernández Ferreiro retratará as vivencias do histórico Brais Pinto, grupo do que formou parte (Xornal de Galicia, 4-07-2011).

Arturo Casas publica Alusión, unha análise do discurso ideolóxico da dereita:

Por las páginas del libro, en las que conviven el rigor analítico y el humor colindante con la sátira, desfilan medios de comunicación, industrias y organismos públicos de la cultura, partidos, escritores, las ideas de nación o identidad (El País, 07-07-2011).

O escritor Francisco Castro. | Galaxia

Franscico Castro entrevistado por Montse Dopico por mor da presentación de In vino veritas:

O que semella unha obra do xénero policial é en realidade unha novela de desamor e de crítica dunha sociedade que tira ao lixo un tempo precioso hipnotizada diante dunha televisión parva. Os personaxes acaban revelando a súa 'cara B', como a define o seu autor: aquela que, de ser mostrada, faría que os que nos aman xa non o fixesen tanto. E, de novo, un narrador omnipresente reflexiona sobre un mundo no que todo é fráxil, mesmo os afectos (El Mundo, 06-07-2011).

Francisco Castro fala con Lucía D. Bóveda sobre In vino veritas:

Está escrita desde la rabia, casi desde la ira. Uno de los núcleos de la narración es el mundo de la telebasura y la trama sirve para destapar todas las miserias que rodean a un medio como la televisión que nos ofrece miseria enlatada (Faro de Vigo, 28-07-2011).

Diego Ameixeiras gaña o Premio Novela por Entregas:

Historias de Oregón é o título da novela por entregas que durante cada día do mes de agosto poderán disfrutar os lectores do periódico (La Voz de Galicia, 08-07-2011).

Primeiras achegas críticas a Historias de Oregón e Diego Ameixeiras. Noticia bibliográfica sobre Diego Ameixeiras. Entrevista con Diego Ameixeiras.

Agustín Fernández Paz fala de Non hai noite tan longa:

"O libro ten unha historia que vertebra o que se quere contar, pero do que se trata é de botar unha ollada crítica, moral, sobre a época na que a miña xeración era nova, nos anos 60", explica o autor (El Mundo, 07-07-2011).

Unha obra de Xosé Cid lembra a Xosé María Díaz

na Insua dos Poetas do Irixo.

santi m. amil

Xosé María Díaz Castro, cincuenta anos de Nimbos:

A conmemoración do 50.º aniversario da publicación de Nimbos e a figura do poeta Xosé María Díaz Castro (Guitiriz, 1914-Lugo, 1990) centraron a celebración da terceira edición da Festa da Palabra, convocatoria anual que se celebra na Insua dos Poetas, en Madarnás (O Carballiño) (La Voz de Galicia, 10-07-2011).

Xavier Rodríguez Barrio fala no Xornal de Galicia (12-07-2011) sobre lingua e poesía:

Xavier Rodríguez Barrio (Lugo, 1956) volveu ao primeiro plano da literatura galega. Coa súa nova obra, Calado testamento, rachou máis dunha década de silencio poético e, de paso, gañou a última edición do Premio Cidade de Ourense de poesía.

O grupo Gaelt (Universidade de Vigo) presenta un monográfico sobre o poeta Lois Pereiro:

Este poeta, que se converteu no protagonista do ano tras a súa homenaxe do Día das Letras Galegas, ofrece a figura dun autor complexo e senlleiro, ás veces periférico, coma un outsider, ata o de agora lonxe da canonización académica (Xornal de Galicia, 16-07-2011).

Antonio Piñeiro Fernández gaña o García Barros con As fiandeiras:

La voz principal de una niña cuenta los sentimientos y condiciones de un grupo de mujeres trabajadoras en tiempos revolucionarios de la Primera República (La Voz de Galicia, 22-07-2011).

Jacobo Fernández Serrano presenta Breve encontro:

é un   achegamento en forma de cómic á biografía e obra do poeta [Lois Pereiro]que se inicia cun breve encontro no que o autor homenaxea a   película de David Lean, percorrendo cada unha das etapas do poeta   monfortino (Galicia Hoxe, 22-07-2011).

Iria Morgade. Foto: La Voz de Galicia

Iria Morgade, premio Biblos por Verbas no ar:

O xurado considerou esta obra como “actual e oportuna que procura relacionar as revoltas nos países do norte de África coa actitude de descontento e protesta da xuventude protagonista dos movementos que estamos a contemplar no noso entorno” (Xornal de Galicia, 23-07-2011).

Noticia do galardón en La Voz de Galicia (23-07-2011).

Vanesa Sotelo, premio Abrete de teatro por Campo de covardes:

El texto es una reflexión "sobre la violencia política". "Pretendía ser un ensayo sobre la cobardía", apuntó la autora, a la espera de lecturas actuales. Los cuatro personajes no pueden abandonar un territorio abstracto delimitado por serrín. "A base de no reaccionar, acaban paralizados" (El País, 23-07-2011).

Xavier Queipo fala de Ártico, e outros temas,  en El Mundo (23-07-2011):

Ártico funo "reencontrando" en varias ocasións, por exemplo nas traducións integrais ao portugués (1998 e 2004) e ao francés (2011), e as traducións de certos contos ao inglés (2008) ou ao castelán (2007). Iso levoume a ter que explicar certos xiros, a darme de conta dalgunhas grallas tipográficas ou erros de documentación na edición orixinal. As revisións son sempre necesarias.

Alexandre Bóveda: achegamento á súa figura no 75º aniversario do “fusilamento”:

"Hice cuanto pude por Galicia y haría más si pudiera. Si no puedo hasta me gustaría morir por mi patria. Bajo su bandera deseo ser enterrado, si el tribunal juzga que debo serlo", son palabras pronunciadas por el político gallego Alexandre Bóveda durante el juicio que lo condenó a muerte en el verano de 1936 (El Mundo, 25-07-2011).

Diego Ameixeiras premiado na Semana Negra por Dime algo sucio:

A novela, publicada en galego por Xerais e en castelán por Pulp Books, foi presentada o pasado domingo na programación deste festival especializado na literatura negra, criminal e de xénero (La Voz de Galicia, 29-07-2011).

Fina Casalderrey entrevistada en La Voz de Galicia (30-07-2011) por mor dunha nova edición de Un misterio na mochila de Alba:

“celebrou vinte dá publicación dá súa primeira obra coa nova edición dun misterio na mochila de Alba, unha obra que lanza Oxford e que precisamente ela dei que dedica aos mestres”.

Shakespeare, sonetos en galego:

Ramón Gutiérrez Izquierdo presenta esta versión exemplar dos Shakespeare´s Sonnets acompañada de comentarios e notas sobre todos e cada un dos 154 poemas que forman o libro, que son máscaras diversas do home das mil caras que foi William Shakespeare (Xornal de Galicia 30-07-2011).

Etiquetas: narrativa, poesía, premios_literarios, brais_pinto