5.7.16

Noticias de literatura-174. Xuño de 2016

Euloxio R. Ruibal, A enchenta (edición trilingüe)
No estudo introdutorio a profesora Reck refirese aos "Novos Teatros" de España, que xorden no último tercio do século XX coma froito da diversidade cultural do Estado. Concretamente advirte que no decenio final do franquismo o teatro galego renace con acenos vangardistas, grazas á Mostra e o Certame "Abrente" de Ribadavia, enlazando coa dramaturxia de Valle-Inclán, o inventor do "esperpento", e co "teatro de arte" en lingua galega, que tentaron realizar Alfonso Daniel Rodríguez Castelao e os membros da Xeración Nós (El Correo Gallego, 02-06-2016).
[...] alumea na súa primeira novela o vigoroso universo social, territorial e lingüístico dunha Galicia medieval escurecida. E faino a través da relación epistolar de dúas mulleres, a mística alemá Hildegarda Von Bingen e a abadesa Guiomar de Ramirás (La Voz de Galicia, 03-06-2016).
Un relato no que a memoria histórica abrolla debaixo dun enigma familiar (entrevista de Montse Dopico, Praza Pública, 03-06-2016).
A gala literaria de Xerais consistiu nun acto literario-musical, celebrado no auditorio da illa de San Simón (La Voz de Galicia, 05-06-2016).
Ademais das novas historias, a obra conta cun valor engadido: as fermosas ilustracións creadas por unha das autoras galegas con maior proxección no sector, Antía Barba Mariño, e que, grazas ao gran formato da obra, acadan unha relevancia transcendental facendo do libro "unha auténtica xoia" (Mario Álvarez, El Correo Gallego, 08-06-2016).
En España, en plena Guerra Civil, a historia dun touro pacifista que, coa súa desobediencia ás normas establecidas, transmitía unha mensaxe antibélica moi perigosa para os que avogaban pola guerra, non puido evitar ser censurada (R. García Pedreira, El Correo Gallego, 12-06-2016).
[...] o escritor e guionista Jacobo Paz Limia aínda quixo dar un ingrediente máis á súa última obra para captar a atención do lector: convertelo no protagonista da historia, no lobishome (El Correo Gallego, 17-06-2016).
Neste relato hai unha firme aposta por temáticas que pasaron practicamente desapercibidas na literatura galega, como é a dun sector marítimo das mercadorías e dun pobo «que saltou do arado romano a moverse con facilidades polas rúas de Nova York», en palabras de Gago (Antón Parada, La Voz de Galicia, 19-06-2016).
Trátase dunha singular obra na que Fraga nos introduce na vida do escritor Robert E. Howard, creador de personaxes como Conan e membro do círculo de Lovecraft, a través dunha ficticia serie de cartas que Howard intercambiaría con mestre do terror cósmico para lle explicar os motivos polos cales decidira suicidarse (Alberto Ramos, Praza Pública, 24-06-2016).
A profesora xa xubilada da Universidade de Vigo Marta Dahlgren, nacida en Suecia e especializada entre outras materias en Literatura Inglesa e Semántica, é a gañadora da XV edición do Premio Plácido Castro de Tradución pola súa tradución directa do sueco ao galego da novela Kallocaína, da escritora sueca Karin Boye (Praza Pública, 24-06-2016).
ás Ningún comentario:
Etiquetas:

14.6.16

Lourenço, xograr (de Manuel Portas). Test de lectura

Lourenço, xograr. Test de lectura
 Lourenço, xograr (de Manuel Portas). Test de lectura
Divertimento para club de lectura da novela Lourenço, xograr (de Manuel Portas).
O exercicio consiste en atinar coa resposta axeitada de entre as posibilidades que dá o test.
ás Ningún comentario:
Etiquetas: ,

Manuel Portas. Lourenço, xograr

Imaxe: Editorial Galaxia
Manuel Portas narra unha imaxinada vida do xograr Lourenço e recrea, asemade, as condicións históricas do tramo da Baixa Idade Media que ao poeta galego-portugués lle tocou vivir.
O autor comeza presentándonos un Lourenço adolescente e namoradizo, con ansia por facerse home e medrar social e literariamente. Así e todo, o rapaz é consciente de que as posibilidades de medra son cativas nunha época socialmente compartimentada na que as relacións e os oficios eran cuestión de caste. Nas cuestións amorosas, o afortunado corazón de Lourenço voa libre, pero nas económicas e literarias os desgustos son o pan da cada día. Tocoulle en sorte un mestre --Joam García de Guilhade-- que o saca do amparo do mestre ferreiro co engado de ver mundo e triunfar na literatura, pero que malamente pode sosterse a si mesmo nin quere que o aprendiz medre por conta propia. O de Guilhade aparece na novela como fidalgo de antiga liñaxe e pouca bolsa, de espada cega e lingua afiada que non para de lle lembrar ao xograr que os da súa caste non poden ter sensibilidade nin arte para seren trobadores. Na novela, coma na historia, Lourenço demostra que na literatura a autenticidade e a destreza non son cuestión de caste nin de moda.
A novela estrutúrase en dúas partes (Livro primeiro, Livro segundo), separadas pola noticia da morte do pai de Lourenço na guerra do Algarve. Un pai que responde ás caracteríscas das cantigas da época: unha figura ausente por andar no fossado. Na primeira parte estamos perante un Lourenço adolescente, aprendiz de ferreiro co mestre Diogo, a quen acompaña ao mercado de Braga para vender as armas e ferramentas que produce e a quen axuda a defenderse dos ataques dos salteadores de camiños que inzan o incipiente reino de Portugal. A segunda parte comeza cun Lourenço mozo, o día que cumpre 23 anos (primeiro de agosto de 1245) esperando a orde para asaltar o castelo de Gaia. Mesmo sendo hábil coas armas, os seus pensamentos defíneno como pacífico home de letras para quen as guerras non son máis que un desperdicio para os pobres e un medio de medrar para os poderosos. As recompensas viñéronlle a Lourenço polo seu labor artístico, non por feitos de guerra; por outro lado, o seu mestre García de Guilhade procuraba fuxir de onde houbese ruídos de armas, o que deixaba a ambos os dous sen posibilidades de recibir mercés por feitos de conquista.
A polifonía da segunda parte facilítalle ao lector unha visión do protagonista e da época conxugando múltiples perspectivas. As voces narradoras (Lourenço, o mestre ferreiro Diogo, dona Branca, María Balteira, Afonso X, Sancha de Guilhade e, rematando o relato, o cronista omnisciente que lle presta a voz a un Lourenço malferido) van dando testemuño do protagonista, de si mesmos e da sociedade na que viven. Son testemuñas de distinta clase e condición que falan da feira segundo nela lles vai e, xunto cos datos históricos comprobables, meten no relato un evidente aire de autenticidade.
Autenticidade é tamén o trazo característico da poesía de Lourenço. A crítica do Rei Sabio considéraa un tanto anacrónica e fóra de moda, pero enraizada no sentimento e na tradición literaria. Gusta do xograr e da obra polo que teñen de auténticos. O autor procura este resultado salpresando a novela con poesías da época presentándoas como resultado de vivencias dos personaxes.
SITIOGRAFÍA
Manuel Portas, Lourenço, xograr. Vigo, Galaxia, 2015.
ás Ningún comentario:
Etiquetas: , , ,

11.6.16

Xulio Ríos. Lois Tobío, un Galego de lei

Imaxe: igadi.org
Xulio Ríos desenvolve esta biografía de Lois Tobío (Viveiro, 1906-Madrid, 2003) seguindo tres liñas básicas:
  1. Aspectos clave da traxectoria vital de Lois Tobío.
  2. As principais facetas da súa personalidade.
  3. As grandes constantes de personalidade do biografado.
Ao debruzármonos sobre o traballo de Xulio Ríos vemos un dos trazos máis salientables de Lois Tobío: o carácter polifacético. Licenciado en Dereito, encamiñou a súa vida pola vía da diplomacia, mais tamén foi un incansable e xeneroso tradutor, un avisado analista da situación política que lle tocou vivir, un divulgador de temas políticos, sociais e históricos, un traballador competente con dotes organizativas, un lector voraz e amante de todo canto se relaciona co mundo da cultura.
Xulio Ríos defínenos a faceta pública de Tobío con tres adxectivos: diplomático, republicano e galeguista, convertidos en principios que guiaron o seu labor malia os tabanazos que lle supuxo a guerra civil.
Sen deixar de lado o sentimento da Terra, Lois Tobío percorre o mundo por razóns de traballlo (Berlín, Sofía...) ou por causa do exilio (Cuba, Nova York, México, Montevideo) ata que as circunstancias lle permiten regresar a España.
Das principais facetas da súa personalidade destaca Xulio Ríos o carácter político galeguista e, asemade, universalista "porque formou parte dunha xeración formada e educada na valiosísima idea do progreso con identidade, do positivo valor do noso achegamento ao exterior para sermos máis e mellores. É o universalismo galeguista que debería ser o noso pan de cada día, a nosa biblia en tempos de mundialización" (p. 110). Esta faceta alicerza as outras dúas: a de tradutor (cómpre que grandes escritores --Keats, Rilke, Baudelaire, Rimbaud-- falen galego, ou ensaístas e teóricos da política --Heller, por exemplo-- sexan coñecidos nas sociedades veciñas) e a de divulgador e animador cultural en prensa e radio.
Para Xulio Ríos, as grandes constantes que guían a traxectoria vital e o labor de Lois Tobío son:
  1. A curiosidade intelectual, que o afasta do chovinismo e o leva a exploración doutras culturas.
  2. A sensibilidade progresista, manifesta na súa preocupación pola xustiza social.
  3. A competencia e os dotes de organización cos que logra aconxuntar nun traballo común persoas valiosas de ideoloxías ás veces incompatibles.
Nun esforzo pola recuperación da nosa memoria, Xulio Ríos reivindica con esta biografía unha personalidade senlleira, de quen os concidadáns podemos sentirnos orgullosos. Unha personalidade que merece ser admirada e imitada. Unha personalidade que iniciou un labor que debe ser continuado para seguir reconstruíndo o que os salvaxes embates da nosa historia deixaron esborrallado.
___________________________
Xulio Ríos, Lois Tobío, un Galego de lei. Deputación de Pontevedra, 2015.
ás Ningún comentario:
Etiquetas: , , , ,

1.6.16

Noticias de literatura-173. Maio de 2016

[O libro] nace a partires dunha idea á que levaba anos dando voltas, mais tiven a sorte de poder contar para levala a cabo cun grupo de historiadores que se interesaron por ela. Sen a súa axuda e xenerosidade o libro non tería nacido. Na orixe da proposta está a sorpresa que sempre me causou a pervivencia na cultura popular de certas historias referidas á historia de Galicia, cuxa forma e fondo se repetía de xeito semellante á marxe da orientación política ou da posición social de quen as contaba (entrevista de Montse Dopico, Praza Pública, 02-05-2016).
María do Cebreiro vén de gañar o Premio da Crítica española na modalidade de poesía en lingua galega con O deserto, un poemario froito da soidade, e tamén dos encontros con persoas queridas, durante unha convalecencia que durou meses (Montse Dopico, Praza Pública, 03-05-2016).
[...] a singular beleza que posúen os 36 poemas que compoñen este Itinerario lírico co que o poeta nos fai partícipes, de principio a fin, do seu tránsito polas diferentes singraduras vivenciais que vai deixando atrás (Modesto Fraga, La Voz de Galicia, 04-05-2016).
Carlos Reigosa presentó ayer en Madrid en la Casa de Galicia La venganza del difunto, obra escrita en gallego inicialmente, y con la que ahora muestra en castellano su maestría en un género cercano a la novela negra pero al que él añade ingredientes reconocibles, en este caso con Vigo como escenario, aunque con el añadido final del barrio de Palermo de Buenos Aires (P. R., La Voz de Galicia, 10-05-2015).
A Asociación O Fervedoiro vén de publicar Verbo na Arria, un libro de homenaxe a Xohán Xesús González que fai un repaso pola vida, obra, creacións culturais e políticas do canteiro, mestre, xornalista, avogado, escritor e político de Cuntis, fusilado en setembro de 1936 (Marcos Pérez Pena, Praza Pública, 12-05-2016).
Cesáreo Sánchez: o libro galego precisa un tratamento de “sector estratéxico”, como o que se lle recoñeceu na Lei do Libro aprobada no 2006. Alén dun plan de apoio á rede de librarías, a recuperación dunha Consellería de Cultura co peso orzamentario e político que lle corresponde, unha implicación real da Consellería de Industria cun orzamento específico, a creación do varias veces demandado Instituto Rosalía de Castro de promoción da cultura, o apoio firme dos medios de comunicación públicos e, en fin, que a lectura sexa considerada “asunto de Estado” (Praza Pública, 15-05-2016).
[...] é unha novela de cabalería do século XIV que foi un auténtico best-seller en toda Europa e que ten por heroe que encarna todas as perfeccións un fillo dun rei galego (Sermos Galiza, 18-05-2016).
María Solar vén de gañar o premio da I Gala do Libro Galego na modalidade de literatura infantil con O meu pesadelo favorito, (Galaxia), a mesma obra coa que levara o Lazarillo. Acaba de publicar tamén As horas roubadas (Xerais), unha novela sobre o maltrato e as maneiras erradas de entender o amor (entrevista de Montse Dopico, Praza Pública, 20-05-2016).
É unha visión teatralizada do suceso acontecido en abril de 1937, cando nove republicanos galegos quería fuxir nun barco dende o porto do Berbés e terminaron suicidándose ante o acoso policial (La Voz de Galicia, 27-05-2016).
[...] o autor defende que “a orixe das Irmandades haina que ver como unha especie de reacción contra a percepción de que as cousas ían cada vez peor para a lingua galega”. E a Academia daquel tempo nin sequera usaba o galego alén dos usos poéticos (R. Castro, Sermos Galiza, 26-05-2016).

ás Ningún comentario:
Etiquetas:

2.5.16

Noticias de literatura-172. Abril de 2016

Debezos, de Avelino Díaz, “se terminó de imprimir el día 4 de julio de 1947 en la imprenta José Rosenbaum, Gral. Urquiza 42, Buenos Aires”, xusto vinte días antes de que vise a luz Cómaros verdes, tal e como se constata na contraportada das edicións orixinais dos dous libros (Ana Márquez, El Correo Gallego, 01-04-2016).
Na II Guerra Mundial, Galicia tivo unha importancia xeoestratéxica maior do que moita xente pensa. Non só polo wolframio. Tamén pola súa posición no Atlántico e o Cantábrico, pola proximidade dos escenarios de guerra, pola base de emisión de radio que os alemáns usaron en Cospeito, pola información que se movía a través dos consulados de Vigo, A Coruña, Vilagarcía… E pola fronteira (entrevista de Montse Dopico, Praza Pública, 08-04-2016).
As principais entidades vinculadas co escritor Ramón María del Valle-Inclán promoven unha completa programación colectiva para celebrar o 150 aniversario do nacemento do dramaturgo, novelista, poeta e ensaísta. Coa proposta 'A Maleta do mestre', a figura de Valle-Inclán viaxará por toda Galicia (El Correo Gallego, 08-04-2016).
Esta historia disparatada está protagonizada por una compañía de payasos, trapecistas y domadores que les enseñarán a los pequeños lectores que se acerquen a ellos lo que es el circo, el "mayor espectáculo del mundo" (El Correo Gallego, 08-04-2016).
A editorial Rinoceronte e Henrique Harguindey, o principal tradutor galego do francés, veñen de encher un importante baleiro ao verquer ao galego esta obra -de autor descoñecido- cuxa existencia só era coñecida practicamente por algúns filólogos e medievalistas, principalmente franceses (R. Castro, Sermos Galiza, 10-04-2016).
A clase dominante non quere que o concepto de clase social faga parte do debate público. É necesario que a plebe ignore a súa condición. As palabras de Napoleón, “a sociedade non pode existir sen a desigualdade das fortunas e a desigualdade das fortunas sen relixión” impresionan pola súa vocación materialista. Tamén as do chanceler Bismarck cando explica que a creación da Seguridade Social servirá, xunto á represión, para previr a revolta dos traballadores socialdemócratas e dividilos (Montse Dopico entrevista o autor en Praza Pública, 15-04-2016).
El libro, que aúna la creación literaria con la investigación  periodística, fue publicado por la editorial Ézaro en 2008 en  castellano y en enero de este año en gallego (El Correo Gallego, 15-04-2016).
La banda Gelria, formada por Elena Tarrats, Mario G. Cortizo y Federico Mosquera, lanzará el próximo 23 de abril el libro-disco 'Cantos de poeta', su primer trabajo discográfico con el que recorrerá a través de la música la historia de la poesía gallega contemporánea (El Correo Gallego, 17-04-2016).
Neste caso busquei máis a forma que o fondo, deixei que os relatos puidesen fluír coa temática sexual vertebrándoo todo, como non, pero tratando de reflectir algo moi conectado a través da diversidade. Non se pode definir como un conxunto de microrrelatos senón como unha unidade de microrrelatos que se interconectan para formar algo consonte (Montse Dopico, Praza Pùblica, 23-04-2016).
Dramaturga y ganadora ex aequo por su obra "Non teño espello no  baño" del premio Diario Cultural de Teatro Radiofónico, Avelina  Pérez ha recibido hoy el galardón de manos de la directora del  Centro Dramático Galego, Fefa Noia (El Correo Gallego, 27-04-2016).
ás Ningún comentario:
Etiquetas:
Subscribirse a: Publicacións (Atom)