14.6.16

Manuel Portas. Lourenço, xograr

Imaxe: Editorial Galaxia
Manuel Portas narra unha imaxinada vida do xograr Lourenço e recrea, asemade, as condicións históricas do tramo da Baixa Idade Media que ao poeta galego-portugués lle tocou vivir.
O autor comeza presentándonos un Lourenço adolescente e namoradizo, con ansia por facerse home e medrar social e literariamente. Así e todo, o rapaz é consciente de que as posibilidades de medra son cativas nunha época socialmente compartimentada na que as relacións e os oficios eran cuestión de caste. Nas cuestións amorosas, o afortunado corazón de Lourenço voa libre, pero nas económicas e literarias os desgustos son o pan da cada día. Tocoulle en sorte un mestre --Joam García de Guilhade-- que o saca do amparo do mestre ferreiro co engado de ver mundo e triunfar na literatura, pero que malamente pode sosterse a si mesmo nin quere que o aprendiz medre por conta propia. O de Guilhade aparece na novela como fidalgo de antiga liñaxe e pouca bolsa, de espada cega e lingua afiada que non para de lle lembrar ao xograr que os da súa caste non poden ter sensibilidade nin arte para seren trobadores. Na novela, coma na historia, Lourenço demostra que na literatura a autenticidade e a destreza non son cuestión de caste nin de moda.
A novela estrutúrase en dúas partes (Livro primeiro, Livro segundo), separadas pola noticia da morte do pai de Lourenço na guerra do Algarve. Un pai que responde ás caracteríscas das cantigas da época: unha figura ausente por andar no fossado. Na primeira parte estamos perante un Lourenço adolescente, aprendiz de ferreiro co mestre Diogo, a quen acompaña ao mercado de Braga para vender as armas e ferramentas que produce e a quen axuda a defenderse dos ataques dos salteadores de camiños que inzan o incipiente reino de Portugal. A segunda parte comeza cun Lourenço mozo, o día que cumpre 23 anos (primeiro de agosto de 1245) esperando a orde para asaltar o castelo de Gaia. Mesmo sendo hábil coas armas, os seus pensamentos defíneno como pacífico home de letras para quen as guerras non son máis que un desperdicio para os pobres e un medio de medrar para os poderosos. As recompensas viñéronlle a Lourenço polo seu labor artístico, non por feitos de guerra; por outro lado, o seu mestre García de Guilhade procuraba fuxir de onde houbese ruídos de armas, o que deixaba a ambos os dous sen posibilidades de recibir mercés por feitos de conquista.
A polifonía da segunda parte facilítalle ao lector unha visión do protagonista e da época conxugando múltiples perspectivas. As voces narradoras (Lourenço, o mestre ferreiro Diogo, dona Branca, María Balteira, Afonso X, Sancha de Guilhade e, rematando o relato, o cronista omnisciente que lle presta a voz a un Lourenço malferido) van dando testemuño do protagonista, de si mesmos e da sociedade na que viven. Son testemuñas de distinta clase e condición que falan da feira segundo nela lles vai e, xunto cos datos históricos comprobables, meten no relato un evidente aire de autenticidade.
Autenticidade é tamén o trazo característico da poesía de Lourenço. A crítica do Rei Sabio considéraa un tanto anacrónica e fóra de moda, pero enraizada no sentimento e na tradición literaria. Gusta do xograr e da obra polo que teñen de auténticos. O autor procura este resultado salpresando a novela con poesías da época presentándoas como resultado de vivencias dos personaxes.
SITIOGRAFÍA
Manuel Portas, Lourenço, xograr. Vigo, Galaxia, 2015.
ás
Etiquetas: , , ,

Ningún comentario:

Publicar un comentario

Subscribirse a: Publicar comentarios (Atom)