Contos de África é unha escolma de relatos orais deste continente. Onofre Sabaté sinala no limiar o carácter
universal e, asemade, o parecido que teñen cos nosos propios relatos populares. Destaca como alicerces dos contos escollidos catro trazos culturais:
 |
| Imaxe: Consorcio editorial galego |
- Vivir en harmonía coa natureza
- Respecto polos anciáns e prevalencia do común sobre o individual
- Visión relixiosa do mundo
- Transmisión oral (trazo que devolve a propiedade do relato á comunidade)
Estamos diante de literatura didáctica que nos sitúa no mundo, explica as súas orixes e dá consellos para vivirmos nel. Persoas e animais que teñan intelixencia para aprenderen e respectaren as leccións dos devanceiros veranse premiados con riqueza e felicidade. Por contra, quen rompa a harmonía coa natureza ou poña os propios intereses por riba do interese común acaba pagando a estupidez cos bens ou coa vida.
Malia a dureza da pena, o xénero humano amosa un indubidable pendor cara á estupidez. Isto sábeno os outros animais, que prefiren ver os humanos canto máis lonxe mellor: home cerca, desgraza segura. Como aprendemos en “Kuakú Baboní”, o home é máis terrible de todas as criaturas; por iso os animais, “como teñen boa memoria, foxen desconfiados en canto divisan ou cheiran a presenza do home” (p. 151). O narrador popular, salvo excepcións, amosa pouca confianza na bondade do xénero humano (“A árbore que falaba”). Pero cando esta se dá, ten premio (“O pescador e o seu fillo”).
Nesta escolma de relatos atopamos descritos os problemas e as situacións máis comúns cos que se atopa o xénero humano, tales como o misterio da morte (“A lenda de Kintu e Nambi”), a fuxida da necesidade e da fame (“O galo cantador debe cantar”), o abuso de poder, exercido ás veces por un monstro que se debe eliminar (“Takisé ou o touro da vella”, “O monstro do lago”), o cainismo (“O irmán rico e o irmán pobre”, As tres irmás e Itrimubé”), a pillería como autodefensa (“O cágado e o lagarto”, “A burra do lavandeiro”, “O neno e o crocodilo”).
E como pano de fondo de todos os relatos notamos a saudade dun mundo feliz que noutrora debeu de existir.
Contos de África. Santiago, Edicións Positivas, 2012. Selección, tradución e limiar de Onofre Sabaté.
Ningún comentario:
Publicar un comentario